Đọc hiểu thơ: Thêm Một Lần Tổ Quốc Được Sinh Ra của Nguyễn Việt Chiến

PHẦN I. ĐỌC – Hiểu: (4 điểm) 

Đọc bài thơ sau và thực hiện các yêu cầu:

Thêm một lần Tổ quốc được sinh ra

(Tưởng nhớ các chiến sĩ hải quân đã hy sinh ở đảo đá Gạc Ma năm 1988)

 

   Các anh đứng như tượng đài quyết tử

Thêm một lần Tổ quốc được sinh ra

        Dòng máu Việt chảy trong hồn người Việt

       Đang bồn chồn thao thức với Trường Sa.

Khi hy sinh ở đảo đá Gạc Ma

   Các anh lấy ngực mình làm lá chắn

Để một lần Tổ quốc được sinh ra

      Máu các anh thấm vào lòng biển thẳm.

  Cờ Tổ quốc phất lên trong mưa đạn

       Phút cuối cùng đảo đá hoá biên cương

Anh đã lấy thân mình làm cột mốc

        Chặn quân thù trên biển đảo quê hương

       Anh đã hoá cánh chim muôn dặm sóng

    Hướng về nơi đất mẹ vẫn mong chờ

Nếu mẹ gặp cánh chim về từ biển

Con đấy mà, mẹ đã nhận ra chưa?

Có nơi nào như đất nước chúng ta

     Viết bằng máu cả ngàn chương sử đỏ

   Khi giặc đến vạn người con quyết tử

Cho một lần Tổ quốc được sinh ra.

[…]

Sớm mai này nắng ấm ở Trường Sa

Tiếng gà gáy bình yên trên ngực đảo

    Tiếng trẻ nhỏ đến trường nơi sóng bão

Thêm một lần Tổ quốc được sinh ra

21/6/2011.

                                                                                                  (Nguyễn Việt Chiến, nguồn: thivien.net)

Thêm Một Lần Tổ Quốc Được Sinh Ra của Nguyễn Việt Chiến

Câu 1 (0,5 điểm): Xác định thể thơ của văn bản?

Gợi ý: Quan sát cấu trúc, cách ngắt nhịp của các câu thơ để xác định thể thơ.

Click vào đây để xem đáp án
Thể thơ của văn bản là thơ tám chữ.

 

Câu 2 (0,5 điểm): Tìm những từ ngữ, hình ảnh nói về những người chiến sĩ hải quân ở đảo đá Gạc Ma được thể hiện trong bài thơ?

 

Gợi ý: Đọc kỹ bài thơ, chú ý các từ ngữ miêu tả hành động và phẩm chất của những người lính.

Click vào đây để xem đáp án
Những từ ngữ, hình ảnh:
Đứng như tượng đài quyết tử,
Lấy ngực mình làm lá chắn,
Lấy thân mình làm cột mốc để chặn quân thù,
Hóa cánh chim muôn dặm sóng.

Câu 3 (1,0 điểm): Cấu trúc “…một lần Tổ quốc được sinh ra” được lặp lại nhiều lần trong bài thơ. Em hãy nhận xét tác dụng của việc điệp lại cấu trúc này?

Gợi ý: Phân tích tác dụng của phép điệp ngữ trong việc tạo nhịp điệu và nhấn mạnh nội dung bài thơ.

Click vào đây để xem đáp án
Tác dụng của phép điệp cấu trúc “…một lần Tổ quốc được sinh ra”:

Tạo nhịp điệu cho bài thơ, tăng tính liên kết giữa các câu thơ, đoạn thơ.
Nhấn mạnh sự hy sinh cao cả của những người lính Gạc Ma, qua đó tái hiện hình ảnh Tổ quốc được tái sinh nhờ máu xương của các anh.
Thể hiện niềm khâm phục, tự hào và lòng biết ơn sâu sắc của tác giả đối với sự hy sinh của các chiến sĩ, đồng thời khơi gợi tình yêu nước trong lòng người đọc.

Câu 4 (1,0 điểm): Những dòng thơ sau đây gợi cho em suy nghĩ gì?

“Có nơi nào như đất nước chúng ta
Viết bằng máu cả ngàn chương sử đỏ”

 

 

Gợi ý: Tìm ý nghĩa của câu thơ và liên hệ với lịch sử dân tộc để nêu suy nghĩ.

Click vào đây để xem đáp án
Những dòng thơ gợi cho em suy nghĩ:
Đất nước ta được dựng xây và bảo vệ bằng máu xương của bao thế hệ cha ông trong hàng ngàn năm lịch sử.
Để có được cuộc sống hòa bình, hạnh phúc như ngày hôm nay, chúng ta phải đánh đổi bằng những hy sinh to lớn của các anh hùng liệt sĩ.
Cần trân trọng, biết ơn và ghi nhớ công lao của những người đã ngã xuống vì Tổ quốc.
Bản thân mỗi người phải ý thức trách nhiệm trong việc xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước, xứng đáng với sự hy sinh của cha ông.

Câu 5 (1,0 điểm): Từ sự hy sinh của những người lính ở đảo Gạc Ma trong bài thơ, chúng ta càng thêm yêu, tự hào và trân trọng về chủ quyền biển đảo của đất nước. Vậy trước tình hình biển đảo phức tạp như hiện nay, theo em, chúng ta cần làm gì để góp phần giữ gìn chủ quyền thiêng liêng ấy?

Gợi ý: Đề xuất các hành động cụ thể mà mỗi người có thể thực hiện để bảo vệ chủ quyền biển đảo.

Click vào đây để xem đáp án
Để góp phần giữ gìn chủ quyền biển đảo, chúng ta cần:

Tìm hiểu lịch sử và pháp luật để có nhận thức đúng đắn về chủ quyền biển đảo của đất nước.
Thực hiện tốt các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về bảo vệ biển đảo.
Tuyên truyền về ý nghĩa và tầm quan trọng của chủ quyền biển đảo tới cộng đồng.
Phê phán và đấu tranh với các hành vi xâm phạm chủ quyền biển đảo Việt Nam.
Tích cực tham gia các phong trào, hoạt động bảo vệ biển đảo như: “Vì Trường Sa thân yêu”, “Góp đá xây Trường Sa”, “Tuổi trẻ hướng về biển đảo Tổ quốc”.

5 Câu hỏi tự học ở nhà

Câu hỏi 1: Em hãy phân tích ý nghĩa hình ảnh “Các anh đứng như tượng đài quyết tử” trong bài thơ. Hình ảnh này thể hiện điều gì về sự hy sinh của các chiến sĩ Gạc Ma?

Câu hỏi 2: Từ câu thơ “Anh đã lấy thân mình làm cột mốc,” em suy nghĩ như thế nào về lòng yêu nước và trách nhiệm của mỗi công dân trong việc bảo vệ chủ quyền Tổ quốc?

Câu hỏi 3: Hình ảnh “Con đấy mà, mẹ đã nhận ra chưa?” thể hiện tình cảm như thế nào giữa những người lính và gia đình? Em cảm nhận gì qua hình ảnh này?

Câu hỏi 4: Hãy viết một đoạn văn (5-7 câu) nêu cảm nhận của em về thông điệp “Thêm một lần Tổ quốc được sinh ra” trong bài thơ.

Câu hỏi 5: Từ bài thơ, em học được bài học gì về lòng biết ơn và trách nhiệm đối với những người đã hy sinh vì đất nước? Hãy chia sẻ suy nghĩ của em.

Sau khi hoàn thành bài tập, hãy gửi vào gmail: dochieunguvanvn@gmail.com để đội ngũ giáo viên chấm, chữa bài cho bạn.

Đây là phần Đọc hiểu Thêm Một Lần Tổ Quốc Được Sinh Ra của Nguyễn Việt Chiến được trích từ ngân hàng đề thi tuyển sinh vào lớp 10 môn Ngữ Văn năm học 2025 – 2026.
Tải trọn bộ đề thi đọc hiểu ngay tại đây!

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *