Đọc hiểu thơ: Quê Mình của (Nguyễn Thế Kỷ)

PHẦN I. ĐỌC – HIỂU (4 điểm)

Đọc bài thơ sau và thực hiện các yêu cầu:

QUÊ MÌNH

                              Nguyễn Thế Kỷ

Đưa con về thăm quê

     Cha gặp lại mình ngày thơ dại

            Mấy dãy ao làng sen còn thơm mãi

    Hoa gạo rơi xao xác sân đình

        Bến bờ nào cũng dội sông Dinh

                 Xa ngái (*) nào cũng mơ về núi Gám

                    (*) Hạt giống đồng chiêm gieo vào tâm khảm

       Vẫn xanh tươi góc bể chân trời

Quê mình là vậy đó con ơi

          Bát cơm con ăn. Ân tình con gặp

            Mùi chua của bùn, vị nồng của đất

Với cha, hơn cả bạc vàng.

           Bến bờ nào ông bà dắt con sang

                           Dòng đục dòng trong, câu thương câu giận

                   Thương cụ đồ xưa bút nghiên lận đận

             Đỗ trạng rồi còn lội ruộng vinh quy

          Đất quê mình nâng bước cha đi

Để có con hôm nay trở lại

      Như sông suối về nơi biển ấy

                 Lại góp mưa xanh mát mạch nguồn.

                                                                  ( Nguồn: Thơ Yên Thành, NXB Hội nhà văn , năm 2015, tr 367, 369)

Đọc hiểu thơ: Quê Mình của (Nguyễn Thế Kỷ)

Câu 1 (0,5 điểm): Bài thơ viết theo thể thơ nào?

Gợi ý: Quan sát cách trình bày và cách ngắt nhịp của bài thơ để xác định.

Click vào đây để xem đáp án

Bài thơ viết theo thể thơ: Tự do.

Câu 2 (0,5 điểm): Tìm những hình ảnh về quê hương trong ba khổ thơ đầu?

Gợi ý: Chú ý các hình ảnh miêu tả quê hương trong bài thơ.

Click vào đây để xem đáp án

Hình ảnh về quê hương:
Ao làng sen.
Hoa gạo rơi.
Sân đình.
Sông Dinh.
Núi Gám.
Ân tình con gặp.
Mùi chua của bùn, vị nồng của đất.
(Tìm được 5 hình ảnh trở lên sẽ đạt điểm tối đa.)

Câu 3 (1,0 điểm): Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ liệt kê trong khổ thơ thứ ba?

Gợi ý: Tìm những từ ngữ được liệt kê và phân tích tác dụng của chúng trong nội dung bài thơ.

Click vào đây để xem đáp án

Biện pháp tu từ liệt kê:
Bát cơm con ăn, ân tình con gặp, mùi chua của bùn, vị nồng của đất.
Tác dụng:
Diễn tả đầy đủ và sâu sắc những khó khăn, vất vả của mảnh đất quê hương, đồng thời nhấn mạnh ân tình nồng thắm của con người quê hương.
Thể hiện tình yêu, lòng biết ơn sâu sắc của người cha với quê hương.
Tạo nhạc điệu cho lời thơ, làm tăng tính biểu cảm.

Câu 4 (1,0 điểm): Em hiểu như thế nào về hai câu thơ sau:

“Bến bờ nào cũng dội sóng sông Dinh
Xa ngái nào cũng mơ về núi Gám.”

Gợi ý: Liên hệ với ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh quê hương để trả lời.

Click vào đây để xem đáp án

Hai câu thơ có ý nghĩa:
Dù là bến bờ nào, sóng sông Dinh vẫn dội về, như tình cảm sâu đậm với quê hương.
Dù đi đâu xa xôi, con người vẫn luôn nhớ về núi Gám, biểu tượng của nguồn cội.
Tác giả mượn hình ảnh sông Dinh, núi Gám để nói lên tình yêu quê hương bền chặt. Dù đi xa nhưng con người luôn hướng về cội nguồn, nơi nuôi dưỡng tâm hồn.

Câu 5 (1,0 điểm): Bài thơ trên gửi đến chúng ta thông điệp gì?

Gợi ý: Tìm ý nghĩa tổng thể của bài thơ và rút ra bài học giá trị.

Click vào đây để xem đáp án

Thông điệp:
Quê hương là nơi nuôi dưỡng tâm hồn và hình thành nhân cách của mỗi con người.
Quê hương không chỉ là nơi chôn rau cắt rốn, mà còn là nơi chứa đựng những giá trị văn hóa, truyền thống sâu sắc.
Mỗi người cần biết trân trọng và gìn giữ quê hương, nguồn cội của mình, không quên những ký ức và giá trị tốt đẹp mà quê hương mang lại.

5 Câu hỏi tự học ở nhà

Câu hỏi 1: Em hãy phân tích ý nghĩa của hình ảnh “Mùi chua của bùn, vị nồng của đất” trong bài thơ. Qua đó, em hiểu gì về sự gắn bó của con người với quê hương?

Câu hỏi 2: Từ câu thơ “Bến bờ nào cũng dội sóng sông Dinh/Xa ngái nào cũng mơ về núi Gám”, em cảm nhận được tình cảm của tác giả dành cho quê hương như thế nào?

Câu hỏi 3: Biện pháp tu từ nào được sử dụng trong câu “Đưa con về thăm quê cha gặp lại mình ngày thơ dại”? Phân tích tác dụng của biện pháp này.

Câu hỏi 4: Em hãy viết một đoạn văn (5-7 câu) trình bày cảm nhận của mình về giá trị văn hóa và tình cảm gia đình được thể hiện trong bài thơ.

Câu hỏi 5: Qua bài thơ, em rút ra bài học gì về trách nhiệm của thế hệ trẻ trong việc giữ gìn và phát triển quê hương?

Sau khi hoàn thành bài tập, hãy gửi vào gmail: dochieunguvanvn@gmail.com để đội ngũ giáo viên chấm, chữa bài cho bạn.

Đây là phần Đọc hiểu thơ: Quê Mình của (Nguyễn Thế Kỷ) được trích từ ngân hàng đề thi tuyển sinh vào lớp 10 môn Ngữ Văn  năm học 2025 – 2026.
Tải trọn bộ đề thi đọc hiểu ngay tại đây!

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *