Đọc hiểu thơ: Những Ngày Nghỉ Học của Tế Hanh

PHẦN I. ĐỌC – HIỂU (4 điểm)

Đọc đoạn trích và thực hiện các yêu cầu sau:

Những ngày nghỉ học – Tế Hanh

“ Những ngày nghỉ học tôi hay tới

    Đón chuyến tàu đi đến những ga

Tôi đứng bơ vơ xem tiễn biệt

  Lòng buồn đau xót nỗi chia xa

           Tôi thấy tôi thương những chiếc tàu

   Ngàn đời không đủ sức đi mau

     Có chi vương víu trong hơi máy

      Mấy chiếc toa đầy nặng khổ đau

         Bánh nghiến lăn lăn quá nặng nề

      Khói phì như nghẹn nỗi đau tê

Lâu lâu còi rúc như rền rĩ

    Lòng của người đi réo kẻ về

              Kẻ về không nói bước vương vương

             Thương nhớ lan xa mấy dặm trường

Lẽo đẽo tôi về theo bước họ

                  Tâm hồn ngơ ngẩn nhớ muôn phương”.

                                                                    (Dẫn theo Vũ Quần Phương, Thơ với lời bình, NXB Giáo dục, 19)

Đọc hiểu thơ: Những Ngày Nghỉ Học của Tế Hanh

Câu 1 (0,5 điểm): Đoạn trích trên được viết theo thể thơ nào?

Gợi ý: Quan sát cách sắp xếp câu chữ và nhịp thơ để xác định thể thơ.

Click vào đây để xem đáp án
Đoạn trích được viết theo thể thơ bảy chữ.

Câu 2 (0,5 điểm): Nhân vật trữ tình trong bài thơ là ai?

Gợi ý: Tìm những từ ngữ thể hiện nhân vật “tôi” trong bài thơ.

Click vào đây để xem đáp án
Nhân vật trữ tình trong bài thơ là chàng học sinh.

Câu 3 (1,0 điểm): Nhân vật “tôi” có những suy nghĩ gì về những chiếc tàu?

Gợi ý: Đọc kỹ các dòng thơ miêu tả về những chiếc tàu và cảm xúc của nhân vật “tôi”.

Click vào đây để xem đáp án
Nhân vật “tôi” nhìn những chiếc tàu mà nảy sinh niềm xót thương, bởi trong mắt nhân vật trữ tình, tàu không đi nhanh được vì nó chở đầy những kiếp người đau khổ. Tất cả những hình ảnh đó tái hiện sự buồn thảm, tội nghiệp của chiếc tàu, đồng thời nhấn mạnh nỗi buồn của người trên tàu, như lan tỏa và thấm vào cả chiếc tàu.

Câu 4 (1,0 điểm): Phân tích tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong đoạn thơ sau:

“Kẻ về không nói bước vương vương
Thương nhớ lan xa mấy dặm trường”

Gợi ý: Xác định biện pháp tu từ và phân tích ý nghĩa của chúng trong đoạn thơ.

Click vào đây để xem đáp án
  • Biện pháp tu từ:
    • Ẩn dụ: Thương nhớ lan xa”.
    • Nói quá: “mấy dặm trường”.
  • Tác dụng:
    • Tăng sức gợi hình, gợi cảm cho câu thơ.
    • Làm cụ thể hóa cảm xúc “thương nhớ”, vốn vô hình, trở nên hữu hình và có sức lay động sâu sắc.
    • Nhấn mạnh nỗi buồn không thành lời nhưng sâu lắng, vương vấn bước chân của kẻ về trên suốt con đường dài vắng lặng, hiu quạnh.

Câu 5 (1,0 điểm): Từ cảm nhận về bài thơ, em hãy nêu suy nghĩ của mình về tầm quan trọng của việc biết lắng nghe lòng mình và bộc lộ tiếng lòng ấy một cách lành mạnh.

Gợi ý: Liên hệ với cách thể hiện cảm xúc của nhà thơ trong bài thơ để rút ra suy nghĩ.

Click vào đây để xem đáp án
Bài thơ chính là cách nhà thơ bộc lộ tiếng lòng, khơi gợi sự đồng cảm của người đọc. Để làm được điều đó, chúng ta cần biết lắng nghe lòng mình, không để cảm xúc bị lãng quên hoặc phớt lờ. Khi cảm xúc được tôn trọng, chúng ta có thể tìm cách bộc lộ một cách lành mạnh, vừa giúp giải tỏa áp lực, vừa giúp người khác hiểu mình hơn. Lắng nghe và chia sẻ cảm xúc là cách để tâm hồn trở nên nhẹ nhàng, cân bằng hơn trong cuộc sống.

5 Câu hỏi tự học ở nhà

Câu hỏi 1: Em hãy phân tích ý nghĩa hình ảnh “Khói phì như nghẹn nỗi đau tê” trong bài thơ. Qua hình ảnh này, tác giả muốn thể hiện điều gì về tâm trạng của nhân vật “tôi”?

Câu hỏi 2: Từ câu thơ “Lâu lâu còi rúc như rền rĩ,” em cảm nhận được điều gì về không khí và cảm xúc của cảnh chia ly?

Câu hỏi 3: Trong bài thơ, nhân vật “tôi” đã liên tưởng nỗi buồn của con người với những chiếc tàu. Theo em, phép nhân hóa này có ý nghĩa gì trong việc thể hiện nội dung bài thơ?

Câu hỏi 4: Hãy viết một đoạn văn (5-7 câu) nêu cảm nhận của em về ý nghĩa của việc bộc lộ cảm xúc một cách chân thành và lành mạnh qua bài thơ.

Câu hỏi 5: Qua bài thơ, em rút ra bài học gì về cách cảm nhận và trân trọng những khoảnh khắc trong cuộc sống, đặc biệt là những khoảnh khắc chia xa?

Sau khi hoàn thành bài tập, hãy gửi vào gmail: dochieunguvanvn@gmail.com để đội ngũ giáo viên chấm, chữa bài cho bạn.

Đây là phần Đọc hiểu thơ: Những Ngày Nghỉ Học của Tế Hanh được trích từ ngân hàng đề thi tuyển sinh vào lớp 10 môn Ngữ Văn  năm học 2025 – 2026.
Tải trọn bộ đề thi đọc hiểu ngay tại đây!

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *