Đọc hiểu thơ: Ba Mươi Năm Đời Ta Có Đảng của Tố Hữu

PHẦN I. ĐỌC – HIỂU (4 điểm) 

Đọc đoạn thơ sau và trả lời các câu hỏi bên dưới:

Đường thống nhất chân ta bước gấp

Miền Bắc ta xây đắp nhanh tay

Năm năm mới bấy nhiêu ngày

Mà trông trời đất đổi thay đã nhiều …

Dân có ruộng, dập dìu hợp tác

Lúa mượt đồng, ấm áp làng quê

Chiêm mùa, cờ đỏ ven đê

Sớm trưa tiếng trống đi về trong thôn

Màu áo mới nâu non nắng chói

Mái trường tươi roi rói ngói son

Đã nghe nước chảy lên non

Đã nghe đất chuyển thành con sông dài

Đã nghe gió ngày mai thổi lại

Đã nghe hồn thời đại bay cao …

Núi rừng có điện thay sao

Nông thôn có máy làm trâu cho người

Đời hết kẻ sống lười ăn bám

Đời của ai dũng cảm hy sinh

Những người lao động quang vinh

Chúng ta là chủ của mình từ đây …

Nghìn năm giấc mộng đêm ngày

Ba mươi năm Đảng, hôm nay có mình.

                                                                                            (Trích “Ba mươi năm đời ta có Đảng” – Tố Hữu)

 Ba Mươi Năm Đời Ta Có Đảng của Tố Hữu

Câu 1 (0,5 điểm): Em hãy xác định thể thơ của văn bản trên.

Gợi ý: Quan sát cách gieo vần và cấu trúc câu để nhận biết thể thơ.

Click vào đây để xem đáp án
  • Thể thơ: Song thất lục bát.

Câu 2 (1 điểm): Hãy tìm những từ láy được sử dụng trong đoạn thơ in đậm. Những từ ngữ ấy thể hiện điều gì?

Gợi ý: Chú ý đến các từ láy và liên hệ chúng với nội dung đoạn thơ.

Click vào đây để xem đáp án
  • Từ láy: Dập dìu, ấm áp, roi rói.
  • Ý nghĩa:
    • Thể hiện nhịp sống tươi vui, hạnh phúc tràn đầy, ấm no.
    • Gợi lên không khí hân hoan, rộn ràng, với những hình ảnh, màu sắc và âm thanh tràn ngập sức sống.
    • Phản ánh sự đổi thay mạnh mẽ, sự phát triển của miền Bắc dưới ánh sáng của Đảng và Cách mạng.

Câu 3 (1 điểm): Em hiểu như thế nào về hình ảnh thơ: “Đã nghe gió ngày mai thổi lại”?

Gợi ý: Liên hệ hình ảnh “gió ngày mai” với bối cảnh thời đại trong bài thơ.

Click vào đây để xem đáp án
  • Ý nghĩa:
    • “Gió ngày mai” là hình ảnh ẩn dụ, tượng trưng cho luồng gió mới, luồng gió của sự phát triển, của sự tiến bộ và văn minh trong thời đại mới.
    • Hình ảnh này thể hiện niềm tin, sự phấn khởi và lạc quan của tác giả trước những thành tựu mà đất nước đang đạt được nhờ sự lãnh đạo của Đảng.
    • Gợi lên khát vọng về một tương lai tươi sáng hơn cho dân tộc.

Câu 4 (1,5 điểm): Chỉ ra và phân tích tác dụng của một biện pháp tu từ được thể hiện trong bốn dòng thơ dưới đây:

“Đã nghe nước chảy lên non
Đã nghe đất chuyển thành con sông dài
Đã nghe gió ngày mai thổi lại
Đã nghe hồn thời đại bay cao …”

Gợi ý: Tìm các biện pháp tu từ và phân tích cách chúng làm nổi bật ý nghĩa của đoạn thơ.

Click vào đây để xem đáp án
  • Biện pháp tu từ:
    • Điệp ngữ: “Đã nghe”.
    • Liệt kê: “nước chảy lên non,” “đất chuyển thành con sông dài,” “gió ngày mai thổi lại,” “hồn thời đại bay cao.”
    • Ẩn dụ: “gió ngày mai”.
  • Tác dụng:
    • Điệp ngữ tạo nhịp điệu hài hòa, khẳng định những thay đổi mạnh mẽ, tích cực của đất nước.
    • Hình ảnh liệt kê gợi lên sự phát triển toàn diện, sự trỗi dậy mạnh mẽ của đất nước.
    • Ẩn dụ “gió ngày mai” thể hiện niềm tin vào tương lai tươi sáng mà Đảng đã mang lại cho dân tộc.
    • Tổng thể đoạn thơ khắc họa hình ảnh đất nước xã hội chủ nghĩa rực rỡ, với tâm trạng lạc quan, hào hùng.

5 Câu hỏi tự học ở nhà

Câu hỏi 1: Hình ảnh “Đã nghe gió ngày mai thổi lại” gợi lên những ý nghĩa gì về tương lai đất nước?

Câu hỏi 2: Phân tích ý nghĩa của từ láy “dập dìu” và “roi rói” trong việc thể hiện không khí của làng quê miền Bắc.

Câu hỏi 3: Theo em, vì sao tác giả sử dụng điệp ngữ “Đã nghe” liên tiếp trong đoạn thơ? Điều này tạo hiệu quả nghệ thuật như thế nào?

Câu hỏi 4: Những hình ảnh như “nước chảy lên non” và “đất chuyển thành con sông dài” mang ý nghĩa tượng trưng gì về sự đổi mới của đất nước?

Câu hỏi 5: Viết một đoạn văn (5-7 câu) trình bày suy nghĩ của em về niềm tin vào tương lai đất nước được thể hiện trong bài thơ.

Sau khi hoàn thành bài tập, hãy gửi vào gmail: dochieunguvanvn@gmail.com để đội ngũ giáo viên chấm, chữa bài cho bạn.

Đây là phần Đọc hiểu Ba Mươi Năm Đời Ta Có Đảng của Tố Hữu được trích từ ngân hàng đề thi tuyển sinh vào lớp 10 môn Ngữ Văn của Trường THCS Đoàn Thị Điểm năm học 2025 – 2026.
Tải trọn bộ đề thi đọc hiểu ngay tại đây!

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *