Đọc hiểu NLXH: Khái niệm keo kiệt và tiết kiệm bị tráo qua tráo lại

PHẦN I: ĐỌC HIỂU (4 điểm)

Đọc đoạn văn bản sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới:

(1) Khái niệm keo kiệt và tiết kiệm bị tráo qua tráo lại và rốt cuộc người trẻ đang là nạn nhân. Tiết kiệm giúp mỗi con người thực hiện được sứ mệnh nhỏ, trung và lớn. Một người tiết kiệm thì có khả năng dự trữ vật chất ở mức an toàn cho cá nhân, cho những người anh ta có trách nhiệm, và xa hơn là cộng đồng, xã hội anh ta thuộc về. Chí ít là không gây xáo trộn cho đời sống xã hội, bình ổn thị trường, và không làm lãng phí các nguồn lực vật chất từ thiên nhiên hay tạo ra bởi con người…
(2) Ở những xã hội mà giáo dục, nhất là giáo dục cộng đồng còn non nớt thì những hoạt động thương mại rầm rồ, những chiến lược PR quảng cáo đã khiến người ta trở nên manh động, bị lung lay bởi những mong muốn thiển cận; nhận thức của giới trẻ dễ rơi vào một trào lưu và bị giựt dây dễ dàng… Tổ chức sinh nhật bằng 1 tháng lương. Ừ thì mỗi năm chỉ có 1 lần, hoặc đời người chỉ có 1 lần tuổi 18! Hẳn rồi, vui là chính nhưng có ai tự hỏi, trong buổi tiệc sinh nhật linh đình ấy, có mấy ai nhớ đến sinh nhật mình năm sau? … Mua điện thoại thông minh bằng 2 tháng lương. Đi ăn tiệm thay vì nấu ăn. Chiếc điện thoại bằng 1 cái bếp ga loại tốt, bộ nồi sử dụng được 10 năm và dao nĩa, chén bát trong nhiều năm tháng… Ai ai cũng dùng điện thoại xịn, cuộc cạnh tranh tính bằng năm, chưa kể một kỳ nâng cấp, lên đời trong 6 tháng, éo le ở chỗ: cuộc chạy đua đưa mọi người về 1 giá trị tương đồng.
(3) Bây giờ, người ta đối mặt với một khái niệm đầy bi quan và tiêu cực trong cạnh tranh thời đại: “cho bằng người ta”. Một người trẻ sống tiết kiệm sẽ đủ bản lĩnh để không rơi vào sự bấn loạn sợ bị đánh giá nọ kia, và trên hết tự bản thân họ không dùng thước đo vật chất để tự định vị mình.”

(Theo Chương Đặng, Báo Vietnamnet.vn, ngày 02/09/2016)

Đọc hiểu NLXH: Khái niệm keo kiệt và tiết kiệm bị tráo qua tráo lại

Câu 1. Đoạn trích bàn về vấn đề gì?

Gợi ý:

Xem lại đoạn đầu văn bản, chú ý các từ khóa chính như “tiết kiệm”, “keo kiệt”, và “giới trẻ”.

Click vào đây để xem đáp án
Đoạn trích bàn về vấn đề: thế nào là tiết kiệm.

Câu 2. Theo tác giả, một người biết tiết kiệm là một người như thế nào?

Gợi ý:

Tập trung vào đoạn (1) của văn bản, đặc biệt các cụm từ liên quan đến “khả năng dự trữ vật chất”, “trách nhiệm”, và “không gây xáo trộn”.

Click vào đây để xem đáp án
Theo tác giả, một người biết tiết kiệm là một người: có khả năng dự trữ vật chất ở mức an toàn cho cá nhân, cho những người anh ta có trách nhiệm, cho cộng đồng, xã hội; không gây ra sự xáo trộn cho đời sống xã hội và thị trường, không làm lãng phí các nguồn lực vật chất từ thiên nhiên hay tạo ra bởi con người.

Câu 3. Theo anh/chị, việc tác giả đưa ra những dẫn chứng trong đoạn (2) có ý nghĩa gì?

Gợi ý:

Lưu ý các ví dụ cụ thể trong đoạn (2), như việc tổ chức sinh nhật, mua điện thoại, và cuộc chạy đua vật chất.

Click vào đây để xem đáp án
Ý nghĩa của việc đưa ra những dẫn chứng trong đoạn (2):

  • Làm nổi bật thực trạng của giới trẻ hiện nay, nêu lên vấn đề chạy theo giá trị vật chất hào nhoáng mà quên đi giá trị thực sự của con người.
  • Giúp lập luận của đoạn văn chặt chẽ, sinh động, thuyết phục người đọc và người nghe.

Câu 4. Thái độ của người viết được thể hiện trong đoạn trích là gì?

Gợi ý:

Chú ý cách tác giả sử dụng ngôn từ, đặc biệt các câu có tính chất phê phán, mỉa mai trong đoạn (2) và (3).

Click vào đây để xem đáp án
Thái độ của người viết trong đoạn trích:

  • Phê phán, không đồng tình với việc tổ chức bữa tiệc sinh nhật bằng cả tháng lương, hay việc mua điện thoại quá nhiều tiền.
  • Mỉa mai, chế giễu khi cuộc chạy đua đưa mọi người về 1 giá trị tương đồng.
  • Thức tỉnh người trẻ về cách nhìn nhận, đánh giá giá trị con người và giá trị cuộc sống.

Câu 5. Anh/chị có đồng tình với quan điểm “cho bằng người ta” trong thời đại ngày nay không? Vì sao?

Gợi ý:

Đưa ra ý kiến cá nhân và giải thích, có thể tập trung vào mặt tích cực hoặc tiêu cực của quan điểm này.

Click vào đây để xem đáp án
Em không đồng tình với quan điểm “cho bằng người ta” trong thời đại ngày nay.

  • Vì:
    • Quan điểm “cho bằng người ta” sẽ đặt sự cạnh tranh lên hàng đầu, dẫn đến một môi trường đầy căng thẳng và áp lực, khi mọi người cảm thấy phải đạt được tiêu chuẩn của người khác mà không tập trung vào phát triển bản thân.
    • Quan điểm này thường dẫn đến việc so sánh và cạnh tranh, làm mất đi sự tự tin và hạnh phúc cá nhân.
    • Nó làm giảm sự đa dạng và sáng tạo trong xã hội khi mọi người chỉ tập trung vào những tiêu chuẩn do người khác đặt ra, thay vì phát triển bản thân theo cách riêng.

5 Câu hỏi tự học ở nhà

Câu hỏi 1: Văn bản nhấn mạnh sự khác biệt giữa tiết kiệm và keo kiệt như thế nào?

Câu hỏi 2: Theo văn bản, tại sao giới trẻ dễ bị ảnh hưởng bởi các trào lưu và quảng cáo trong xã hội hiện nay?

Câu hỏi 3: Tác giả muốn truyền tải thông điệp gì khi so sánh việc tổ chức sinh nhật, mua điện thoại với các vật dụng gia đình bền lâu?

Câu hỏi 4: Nếu áp dụng tư duy tiết kiệm được nhắc đến trong bài vào cuộc sống hàng ngày, anh/chị sẽ thay đổi thói quen nào?

Câu hỏi 5: Từ văn bản, hãy phân tích tác động tiêu cực của việc chạy theo quan điểm “cho bằng người ta” đối với cá nhân và xã hội.

Sau khi hoàn thành bài tập, hãy gửi vào gmail: dochieunguvanvn@gmail.com để đội ngũ giáo viên chấm, chữa bài cho bạn.

Đây là phần Đọc hiểu Khái niệm keo kiệt và tiết kiệm bị tráo qua tráo lại được trích từ ngân hàng đề thi tuyển sinh vào lớp 10 môn Ngữ Văn năm học 2025 – 2026.
Tải trọn bộ đề thi đọc hiểu ngay tại đây!

 

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *