PHẦN 1. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Đọc văn bản sau:
“Phạm Tử Hư quê ở Cẩm Giàng, là một người tuấn sảng hào mại không ưa kiềm thúc. Theo học nhà xử sĩ Dương Trạm, Trạm thường răn Tử Hư về cái tính hay kiêu căng. Từ đấy chàng cố sức sửa đổi, trở nên người có đức tính tốt. Khi Dương Trạm chết, các học trò đều tản đi cả, duy Tử Hư làm lều ở mả để chầu chực, sau ba năm rồi mới trở về. Năm 40 tuổi, Tử Hư đi thi vẫn chưa đỗ; đời Trần, sang du học ở kinh, ngụ ở trong một nhà dân bên bờ hồ Tây.
Một buổi sáng, ở nhà trọ đi ra, trong áng sương mù thấy có một đám những tán vàng kiệu ngọc bay lên trên không; kế lại có một cỗ xe nạm hạt châu, kẻ theo hầu cũng rất chững chạc. Tử Hư khẽ dòm trộm xem thì người ngồi trong xe, chính thầy học mình là Dương Trạm. Chàng toan đến gần sụp lạy nhưng Trạm xua tay nói: – Giữa đường không phải chỗ nói chuyện, tối mai nên đến đền Trấn Vũ cửa Bắc, thầy trò ta sẽ hàn huyên. Tử Hư bèn sắm rượu và thức nhắm, đúng hẹn mà đến. Thầy trò gặp nhau vui vẻ lắm, chàng nhân hỏi rằng:
– Thầy mới từ trần chưa bao lâu, thoắt đã trở nên hiển hách khác hẳn ngày trước, xin thầy cho biết rõ duyên do để con được vui mừng. Dương Trạm nói:
– Ta thuở sống không có một điều thiện nào đáng khen, chỉ có hay giữ điều tín thực đối với thầy bạn, quý trọng những tờ giấy có chữ, hễ thấy rơi vãi liền nhặt mà đốt đi. Đức Đế quân đây ngài khen là có bụng tốt tâu xin cho làm chức trực lại ở cửa Tử đồng. Hôm qua ta hầu lính giá ngài lên chầu Thiên cung, tình cờ lại gặp nhà ngươi, đó cũng là vì thầy trò mình có cái mối duyên…”
(Trích chuyện Phạm Tử Hư lên chơi Thiên Tào, Truyền kì mạn lục, Nguyễn Dữ, NXB Trẻ, 2016, Tr.142)
Câu 1: Xác định thể loại của đoạn trích trên.
Gợi ý: Hãy chú ý đến yếu tố kỳ ảo và cách kể chuyện trong văn bản.
Câu 2: Điều gì khiến Dương Trạm được Đức Đế quân khen là có bụng tốt và tâu xin cho làm chức trực lại ở cửa Tử đồng?
Gợi ý: Tìm các chi tiết trong đoạn văn về hành động của Dương Trạm lúc còn sống.
Câu 3: Từ Hán Việt “kiềm thúc” được hiểu nghĩa như thế nào?
Gợi ý: Xem lại ngữ cảnh trong đoạn trích và phân tích ý nghĩa từ Hán Việt.
Câu 4: Chi tiết kỳ ảo được sử dụng trong đoạn trích có tác dụng gì?
Gợi ý: Xem xét ý nghĩa của các chi tiết như hình ảnh Dương Trạm xuất hiện, cảnh trên thiên cung, và các chi tiết khác.
Câu 5: Từ những hành động và tình cảm của Tử Hư dành cho người thầy của mình, em có suy nghĩ gì về truyền thống tôn sư trọng đạo của nhân dân ta?
Gợi ý: Liên hệ chi tiết trong văn bản và ý nghĩa thực tiễn của truyền thống này.
5 Câu hỏi tự học ở nhà
Câu hỏi 1: Hãy phân tích chi tiết Dương Trạm giữ gìn những tờ giấy có chữ và đốt đi. Chi tiết này thể hiện điều gì về nhân cách của ông?
Câu hỏi 2: Tại sao Tử Hư lại dựng lều ở bên mộ thầy và chầu chực trong suốt ba năm? Hành động này nói lên điều gì về nhân vật?
Câu hỏi 3: Chi tiết kỳ ảo trong đoạn trích có ý nghĩa biểu tượng gì? Em có thể liên hệ với một tác phẩm khác có yếu tố kỳ ảo tương tự không?
Câu hỏi 4: Qua câu chuyện, em rút ra được bài học gì về cách hành xử với thầy cô và bạn bè?
Câu hỏi 5: Nếu em được gặp nhân vật Tử Hư, em sẽ nói gì để thể hiện sự ngưỡng mộ đối với những phẩm chất của nhân vật này?
Sau khi hoàn thành bài tập, hãy gửi vào gmail: dochieunguvanvn@gmail.com để đội ngũ giáo viên chấm, chữa bài cho bạn.
Tải trọn bộ đề thi đọc hiểu ngay tại đây!
