I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Đọc văn bản sau:
TỜ HOA
[…] Tại một công trường làm đường Tây Bắc, 1966.
(1) Tôi nhìn ra cái tàu lăn nghiến đá mặt đường mới, nhìn ra những kíp thợ (1) xây dựng mở đường, nhìn ra một tổ ong của anh chị em làm đường vừa mang được ong chúa (2) về. Cửa sổ buồng tôi viết, lúc nào cũng nhộn nhịp cánh tay người và những cánh ong quen dần với tổ mới. Ong bay trên trang sổ tay tôi. Ong tua tròn trên trang giấy chữ nhật trắng, như là tàu bay (3) đảo nhiều vòng chờ lệnh hạ cánh xuống. Buồng (4) bên có người bị ong đốt. Bởi vì người đó hoảng hốt vừa giết ong một cách không cần thiết, và ngửi thấy mùi máu, bọn ong cùng tổ liền xông tới đốt. Rồi ong cũng lăn ra chết, tinh hồn xuất theo luôn với nọc đốt. Con ong bé cũng như con voi to, vốn tính lành nhưng khiêu khích chúng thì chúng đánh lại ngay, dẫu rằng có phải lấy bổn mạng (5) ra mà trả lời. Anh cán bộ địa chất liền cho tôi mượn một số tạp chí khoa học có mấy trang về nuôi ong. Giờ tôi mới biết rằng đó là một thế giới đầy sinh thú (6). Đời sống con ong để lại cho người đọc nó một bài học về kiên nhẫn, về cần lao (7), về tích lũy, chế tạo và sáng tạo. Người ta đã đánh dấu con ong, theo dõi nó, và thấy rằng cái giọt mật làm ra đó, là kết quả của 2.700.000 chuyến (bay) đi, đi từ tổ nó đến khắp các nơi có hoa quanh vùng. Và trong một nửa lít mật ong đóng chai, phân chất ra được 5 vạn thứ hoa. Tính ra thành bước chân người thì tổng cộng đường bay của con ong đó là 8.000.000 cây số.(2) Giữa rừng Tây Bắc đầy hoa, đầy bướm, đầy ong, cái tôi thấy say say trong chính mình là dầu không được một chuyến đi bằng một đời ong, mình cũng là một con sinh vật đang nung một thứ mật gì. Sự tích lũy ở mình cũng ngày ngày có giọt ra mà phần nào đem thơm thảo vào sự sống. Đối hoa xuân (8) lắng ong mật (9) mà thêm ngẫm tới đàn bướm tốt mã (10) chấp chới bay, lộng lẫy những sắc phấn của sáo ngữ(11) ồn ào. Bướm phù phiếm cũng bay vào hoa, nhưng cặp cánh hào nhoáng cũng chẳng để lại gì. Từ ngày có lịch sử tiến hóa của loài người, chưa ai dám nói đến mật bướm. […]
(Trích Tờ hoa – Tuyển tập Nguyễn Tuân (tập 2), NXB Văn học, 1998, trang 5-7)
Thực hiện các yêu cầu/ Trả lời các câu hỏi:
Câu 1. Xác định thể loại của văn bản.
Câu 2. Theo tác giả, giọt mật mà con ong làm ra là kết quả của bao nhiêu chuyến bay?
Câu 3. Phân tích tác dụng của biện pháp tu từ liệt kê trong câu văn sau: Đời sống con ong để lại cho người đọc nó một bài học về kiên nhẫn, về cần lao, về tích lũy, chế tạo và sáng tạo.
Câu 4. Theo anh/ chị, vì sao tác giả lại cho rằng: Sự tích lũy ở mình cũng ngày ngày có giọt ra mà phần nào đem thơm thảo vào sự sống?
Câu 5. Từ câu chuyện về bầy ong trong đoạn trích trên, anh/chị hãy nhận xét về điểm gặp gỡ trong cách chuyển tải thông điệp của Nguyễn Tuân và nhà thơ Chế Lan Viên qua đoạn thơ sau:
Nhà thơ như con ong biến trăm hoa thành giọt mật,
Mỗi giọt mật thành đôi vạn chuyến ong bay.
Nay cành nhãn thôn Đoài, mai cành cam xứ Bắc,
Mật ngọt ở đồng bằng mà hút nhụy tận miền Tây.
(Ong và mật – Chế Lan Viên)
II. VIẾT (6,0 điểm)
Câu 1. (2.0 điểm)
Anh/chị hãy viết đoạn văn nghị luận (khoảng 200 chữ) phân tích nét đặc sắc về cái tôi trữ tình trong văn bản ở phần Đọc hiểu.
