PHẦN I. ĐỌC HIỂU (4.0 điểm)
Đọc đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:
Năm ấy lụt to tận mái nhà
Mẹ con lên chạn – Bố đi xa
Bốn bề nước réo, nghe ghê lạnh
Tay mẹ trùm con, tựa mẹ gà.
Mẹ cắn bầm môi cho khỏi khóc
Thương con lúc ấy biết gì hơn?
Nước mà cao nữa không bè thúng
Nếu chết trời ơi! Ôm lấy con.
Gọi với láng giềng, lời mẹ dặn
“Xẩy chi cứu giúp lấy con tôi!”
Tiếng dờn giữa nước mênh mông trắng
Đáp lại từ xa một tiếng “ời”
|
Nước, nước… lạnh tê như số phận
Lắt lay còn ngọn mấy hàng cau
Nhưng mà mẹ thức ngồi canh chạn
Mắt mẹ trừng sâu hơn nước sâu.
Vậy đó mẹ ơi, đời của mẹ
Đường trơn bấu đất mẹ kiên gan
Nuôi con lớn giữa bao cay cực
Nước lụt đời lên mẹ cắn răng.
Năm ấy vườn cau long mấy gốc
Rầy đi một dạo, trái cau còi
Trên đầu tóc mẹ thêm chùm bạc
Lụt xuống, còn vương mảnh nước soi.
|
(Trích Nhớ mẹ năm lụt – Huy Cận, nguồn:https://www.thivien.net)
Câu 1: Xác định thể thơ của bài thơ “Nhớ mẹ năm lụt”?
Gợi ý: Quan sát cách gieo vần và cấu trúc câu thơ để xác định thể thơ.
Click vào đây để xem đáp án
Bài thơ được viết theo thể thơ 7 chữ.
Câu 2: Tác giả muốn khắc họa hình ảnh người mẹ sau cơn lũ để thể hiện nỗi niềm gì trong hai câu thơ sau:
“Trên đầu tóc mẹ thêm chùm bạc
Lụt xuống, còn vương mảnh nước soi.”
Gợi ý: Tìm hiểu sự liên kết giữa hình ảnh người mẹ và tác động của thiên nhiên khắc nghiệt.
Click vào đây để xem đáp án
Tác giả muốn thể hiện:
Nỗi đau xót trước hình ảnh người mẹ già đi vì những vất vả, lo toan sau cơn lũ.
Sự tàn phá của thiên nhiên không chỉ ảnh hưởng đến cảnh vật mà còn để lại dấu ấn sâu sắc trên cuộc đời và sức khỏe của mẹ.
Câu 3: Hãy chỉ ra một lời dẫn trực tiếp được sử dụng trong bài thơ trên và nêu hiệu quả nghệ thuật của việc sử dụng lời dẫn trực tiếp ấy?
Gợi ý: Tìm câu văn có dấu ngoặc kép và phân tích ý nghĩa của cách diễn đạt này.
Click vào đây để xem đáp án
Lời dẫn trực tiếp: “Xẩy chi cứu giúp lấy con tôi!”
Hiệu quả nghệ thuật:
Tạo sự chân thực và tự nhiên trong lời nói của người mẹ.
Khắc họa rõ nét hình ảnh người mẹ lo lắng tột cùng, bất chấp nguy hiểm để bảo vệ con.
Thể hiện tình mẫu tử thiêng liêng và cảm động, đồng thời gợi lên nỗi xót xa của tác giả khi hồi tưởng về quá khứ.
Câu 4: Em nhận được thông điệp gì sau khi đọc xong bài thơ trên? Chia sẻ điều đó trong một đoạn văn khoảng 5 câu.
Gợi ý: Nêu cảm nhận của em về bài thơ và rút ra bài học ý nghĩa từ nội dung tác phẩm.
Click vào đây để xem đáp án
Bài thơ gửi đến người đọc thông điệp về tình mẫu tử thiêng liêng và sự hy sinh lớn lao của người mẹ. Thiên nhiên có thể khắc nghiệt, cơn lũ có thể tàn phá tất cả, nhưng tình yêu của mẹ dành cho con là bất biến và mãnh liệt nhất. Qua hình ảnh người mẹ lo lắng, chăm sóc con giữa cơn lũ, bài thơ gợi lên sự trân trọng với công lao nuôi dưỡng của mẹ. Đồng thời, tác phẩm nhắc nhở chúng ta cần biết ơn, yêu thương và chăm sóc mẹ khi còn cơ hội. Tình cảm gia đình, đặc biệt là tình mẹ, chính là nơi neo đậu bình yên nhất của mỗi người con.
5 Câu trả lời tự học ở nhà
Câu hỏi 1: Em hãy phân tích hình ảnh “Mắt mẹ trừng sâu hơn nước sâu” trong bài thơ. Hình ảnh này thể hiện điều gì về người mẹ?
Câu hỏi 2: Từ câu thơ “Lụt xuống, còn vương mảnh nước soi”, em cảm nhận được điều gì về sự tàn khốc của thiên nhiên và những dấu vết mà nó để lại?
Câu hỏi 3: Tìm thêm một chi tiết trong bài thơ miêu tả nỗi lo lắng và sự hy sinh của mẹ. Em cảm nhận như thế nào về tình cảm mẫu tử được thể hiện qua chi tiết này?
Câu hỏi 4: Vì sao tác giả sử dụng câu nói trực tiếp của mẹ (“Xẩy chi cứu giúp lấy con tôi!”) trong bài thơ? Theo em, cách sử dụng này có làm tăng sức biểu cảm không?
Câu hỏi 5: Từ nội dung bài thơ, em hãy viết một đoạn văn ngắn (5-7 câu) bày tỏ suy nghĩ về tầm quan trọng của tình mẫu tử trong cuộc sống.
Sau khi hoàn thành bài tập, hãy gửi vào gmail: dochieunguvanvn@gmail.com để đội ngũ giáo viên chấm, chữa bài cho bạn.
