Đọc hiểu thơ: Những con đường của Lưu Quang Vũ

Phương thức biểu đạt chính của văn bản:Biểu cảm

Các từ láy trong khổ thơ đầu gồm: rậm rịch, lập loè, se sẽ, da diết

Chỉ ra và phân tích tác dụng của biện pháp tu từ có trong câu thơ “Còm cõi vai gầy gánh nặng”:

-Biện pháp tu từ:Đảo ngữ

-Hiệu quả của biện pháp đảo ngữ:

+ Nhấn mạnh sự vất vả, gian khổ,chịu thương chịu khó của người bà hiện lên trên đôi vai gầy,chiếc lưng còng còm cõi. Từ đó thể hiện tình cảm xót xa của tác giả, sự đồng cảm của độc giả.

+ Tăng tính biểu cảm cho diễn đạt.

– HS trả lời theo nhiều cách. Sau đây là định hướng:

– Đồng tình: vì đó là ước vọng cao đẹp của con người. Hành trình phát triển cần song hành với điều kiện thuận lợi về vật chất

– Không đồng tình vì: có những sự phát triển mang tính đột phá vượt lên những hạn chế, nghịch cảnh

– Vừa đồng tình vừa không đồng tình, vì: trong hành trình phát triển của con người, điều kiện vật chất là yếu tố quan trọng nhưng không hẳn đóng vai trò quyết định.

– HS trả lời theo nhiều cách. Sau đây là định hướng:
– Tình cảm yêu thương, gắn bó dành cho quê hương
– Thái độ trân trọng và tự hào.
– Hành động thiết thực để góp phần xây dựng quê hương.

-Hình ảnh con đường được khắc họa trong đoạn thơ:

+ Hình ảnh con đường trong hoài niệm, cuộc sống của những người dân quê nghèo khổ, lam lũ hiện lên nhiều xa xót: mái rạ, lối hẹp, “hun hút bờ tre gió rét – mưa dầm lầy lội bùn trơn”.. Đó là hình ảnh của biết bao làng quê nghèo khắp dải đất Việt Nam

+ Không khí đắp đường tràn ngập tiếng cười, niềm vui; người người san bờ, lấp bụi, góp ngõ nhỏ, ao vườn mở đường to đẹp hơn.

– Sự đổi thay của quê hương từ hình ảnh con đường, Lưu Quang Vũ đã thể hiện nhiều suy ngẫm sâu sắc: Con đường cũ nhỏ hẹp ngày xưa “khiến lòng người nhiều khi cũng chật..” – ước mơ, khát vọng không thể vươn xa; điều kiện sống thiếu thốn ảnh hưởng đến tầm nhìn của con người. Nhưng con đường mới thênh thang đã mang đến cho cuộc đời niềm vui như trời rộng.. Như vậy, cuộc đời mới, điều kiện sống mới đã thúc đẩy con người vươn cao, vươn xa, chinh phục những chân trời rộng mở

– Nghệ thuật miêu tả: hình ảnh của con đường quê hương được miêu tả một cách sống động, chân thực, quen thuộc qua những từ ngữ giàu sức biểu cảm, sử dụng thành công một số biện pháp tu từ….