I. PHẦN ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Đọc văn bản thực hiện các yêu cầu sau:
CHIỀU THU QUÊ HƯƠNG
Chiều thu trong, lá trúc vờn đẹp quá.
Lá mía xanh nhung quạt vào mái rạ
Tiếng lao xao như ai ngả nón chào.
Hoa mướp cuối mùa vàng rực như sao,
Giếng trong lẻo, trời xanh in thăm thẳm.
Chiều thu quê hương sao mà đằm thắm!
Tôi bước giữa vườn, bạn với hàng cau
Hút nắng tơ vàng như những đài cao
Đứng lồng lộng, thu tiếng chiều vàng rợi.
Vồng khoai lang xòe lá ra nằm sưởi
Cùng với gà mẹ xòe cánh ấp con.
Ở trước sân nhà mấy đống gạch son,
Hố vôi trắng nằm đợi ngày xây dựng.
Trời thu trong em bé cười má ửng;
Như cây sai mẹ đứng giữa chùm con.
Chiều thu vàng vàng rực cả tâm hồn
Của đất nước đang bồi da thắm thịt.
Gió biển mặn thổi về đây tha thiết;
Những con chim phơi phới cánh, chiều thu
Náo nức như triều, êm ả như ru…
(Huy Cận, Chiều thu quê hương, in trong tập thơ Trời mỗi ngày lại sáng, 1958)
Câu 1 (0,5 điểm): Chỉ rõ cách gieo vần chân trong bốn câu thơ đầu.
Gợi ý: Chú ý đến cách các từ cuối dòng liên kết âm điệu với nhau.
Câu 2 (1,0 điểm): Hãy chỉ ra và nêu tác dụng của yếu tố miêu tả trong việc khắc họa vẻ đẹp quê hương ở đoạn thơ:
“Đứng lồng lộng, thu tiếng chiều vàng rợi.
Vồng khoai lang xòe lá ra nằm sưởi,
Cùng với gà mẹ xòe cánh ấp con.
Ở trước sân nhà mấy đống gạch son.”
Gợi ý: Tìm các cụm từ miêu tả thiên nhiên và sinh hoạt đời sống trong đoạn thơ.
Câu 3 (0,5 điểm): Từ hoàn cảnh ra đời của bài thơ, em hiểu như thế nào về ý nghĩa của hai câu thơ:
“Chiều thu vàng vàng rực cả tâm hồn,
Của đất nước đang bồi da thắm thịt?”
Gợi ý: Liên hệ bối cảnh đất nước hòa bình, đang hồi sinh sau chiến tranh.
Câu 4 (1,0 điểm): Biện pháp tu từ so sánh trong hai câu thơ:
“Những con chim phơi phới cánh chiều thu,
Náo nức như triều, êm ả như ru…”
mang lại hiệu quả nghệ thuật gì trong việc biểu hiện tình cảm, cảm xúc của tác giả?
Gợi ý: Xác định hai phép so sánh và ý nghĩa mà chúng gợi lên.
Câu 5 (1,0 điểm): Bài thơ gợi ta nhớ đến những khoảnh khắc bình yên trong cuộc sống. Em hãy chia sẻ một khoảnh khắc như vậy và nêu ý nghĩa của khoảnh khắc đó đối với em?
Gợi ý: Hãy kể lại một kỷ niệm cụ thể và cảm nhận của bản thân.
5 Câu hỏi tự học ở nhà
Câu hỏi 1: Phân tích hình ảnh “vồng khoai lang xòe lá ra nằm sưởi” và “gà mẹ xòe cánh ấp con” trong việc thể hiện nét đẹp bình dị của quê hương.
Câu hỏi 2: Câu thơ “Những con chim phơi phới cánh chiều thu” gợi cho em suy nghĩ gì về vẻ đẹp và sức sống của thiên nhiên quê hương?
Câu hỏi 3: Hãy nêu cảm nhận của em về tâm trạng của tác giả khi viết câu thơ “Chiều thu vàng vàng rực cả tâm hồn/Của đất nước đang bồi da thắm thịt”.
Câu hỏi 4: Em hiểu như thế nào về ý nghĩa của cụm từ “trời thu trong em bé cười má ửng”?
Câu hỏi 5: Từ bài thơ, em rút ra bài học gì về tình yêu quê hương và trách nhiệm của bản thân trong việc gìn giữ sự bình yên ấy?
Sau khi hoàn thành bài tập, hãy gửi vào gmail: dochieunguvanvn@gmail.com để đội ngũ giáo viên chấm, chữa bài cho bạn.
