Đọc đoạn trích và thực hiện các yêu cầu sau:
NGƯỜI BẠN TRẺ
Thạch Lam(Lược đoạn đầu: Anh Bào, một người bạn học cũ của nhân vật “tôi”. Khi còn học ở trường, anh Bào hiền lành, vẫn bị đám bạn trêu đùa trông “xinh” và đáng yêu “như con gái”. Sau hơn bảy, tám năm, gặp lại, nhân vật “tôi” mới biết chuyện anh Bào đang học năm thứ tư sắp thi ra, thì xảy ra việc các học trò để tang một nhà chí sĩ. Cả lớp cùng bị đuổi. Sau ít lâu, mọi người lại lục tục xin vào và được phép trở về học. Chỉ có anh và mấy người nữa, mà không biết kẻ nào đã vu cáo là cầm đầu cuộc bỏ học bị đuổi hẳn. Sau đó, bố anh bắt anh phải ra Hà Nội tìm việc làm, không có việc làm thì không được về nhà. Bản thân anh cũng ý thức rất rõ về điều này. Thế nhưng sau nhiều ngày tháng kiếm tìm mà anh vẫn chưa có việc làm.)
Không nhớ là mấy tháng sau, anh Bào đến chơi tôi. Trông anh khác hẳn, người gầy đi một chút, và xanh xao như ốm. Anh hình như đã đi bộ nhiều ở ngoài đường, nên quần áo và giầy đầy những bụi.
Tôi mời anh ngồi, ân cần hỏi:
– Anh đã tìm được công việc làm chưa?
Bào lắc đầu:
– Chưa, anh ạ. Suốt trong mấy tháng nay, tôi đi khắp các nơi ở Hà Nội mà chẳng tìm được việc gì. Đến đâu người ta cũng từ chối.
Anh nghĩ một lát, rồi nói thêm:
– Người ta thật là bất công và vô lý quá. Tôi đã làm nên tội lỗi gì đâu!
Lời nói nghẹn ngào trong cổ họng anh. Anh ngồi thừ người ra, không buồn uống chén nước che của tôi mời. Tôi cũng yên lặng, không biết nói gì. Những lời an ủi lúc bấy giờ, tôi thấy hình như vô ích.
– Anh cứ chịu khó đợi ít lâu nữa xem. Để cái chuyện ấy người ta quên đi đã.
– Cũng đành phải chờ, chứ biết làm thế nào. Nhưng cũng phải có tiền để trả tiền trọ chứ.
Anh Bào cố mỉm cười. Cái cười thật đáng thương và ái ngại. Tôi nhìn kỹ anh: Chiếc áo lương anh mặc đã cũ bạc, vá kín đáo một vài chỗ. Trên mặt anh có bao nhiêu nốt lấm chấm đỏ dày đặc cả hai má. Vô tình, tôi hỏi:
– Anh bị muỗi đốt dày cả mặt kia kìa.
Anh Bào có vẻ thẹn:
– Chỗ tôi không có màn và không được thoáng. Có khi muỗi đốt cả đêm không sao ngủ được.
Thấy người nhà tôi sửa soạn dọn cơm, anh đứng dậy cáo từ. Tôi tiễn anh ra ngoài cửa. Con đường về ô Cầu Giấy thẳng tăm tắp và bụi mù. Anh bắt tay tôi, toan quay lại đi thì tôi hỏi:
– Anh không đợi xe điện mà về à? Bào lắc đầu, vỗ vào túi:
– Không hết cả tiền rồi.
Tôi ái ngại, giữ anh lại: “Anh hãy đợi tôi một chút”. Rồi vào nhà lấy mấy hào chỉ còn lại trong túi, ngượng nghịu đưa cho anh: “Anh cầm tạm mà đi xe”.
Bào không nhìn đến tiền, bỏ vào túi rồi nắm chặt lấy tay tôi khẽ nói:
– Cám ơn anh.
Anh quay ra. Tôi nhìn theo cho đến khi anh lẫn vào đám người đi làm về.
Một tuần sau, tôi đang qua chợ cửa Nam, bỗng nghe thấy tiếng gọi. Một chiếc xe tay dừng lại sát hè. Tôi nhận thấy anh Bào, nằm ngay trên xe, bên cạnh có một người đàn bà đã đứng tuổi. Anh cố ngóc đầu dậy bảo tôi:
– Tôi về Thái đây, anh Bình.
Tiếng nói phều phào như người hết hơi. Mặt anh đỏ gay, hai mắt sáng lên một cách khác thường. Tôi sợ hãi hỏi:
– Chết chửa, anh làm sao thế?
– Tôi ốm, anh ạ. Bà chủ trọ sợ tôi chết ở nhà bà nên nhờ bà này đưa tôi về. Xin chào anh nhé.
Tôi sửng sốt, yên lặng. Người đàn bà nhìn tôi nói, như định phân trần:
– Cậu ấy sốt cả bảy tám hôm nay rồi. Bà Hai cũng đã sắc cho cậu ấy mấy chén thuốc nhưng bệnh không đỡ, nên mới nhờ tôi đưa cậu ấy về vậy. Ông cũng biết, nhà người ta làm ăn buôn bán, cần phải kiêng giữ.
– Nhưng anh đương ốm thế này thì về làm sao?
Anh Bào nhìn tôi không trả lời, có vẻ mệt nhọc lắm. Tiếng còi xe hỏa bỗng vang động ở phía ga. Người đàn bà giục anh phu xe:
– Thôi đi nhanh lên kẻo nhỡ.
Tôi nắm tay anh Bào. Bàn tay anh nóng rực như lửa. Tôi thấy lòng tôi thắt lại khi xe anh quay đi.
Hơn một năm đã qua. Từ hôm ấy, tôi không nhận được tin tức gì về anh Bào nữa. Hình ảnh anh mờ dần trong trí tôi.
(Lược đoạn cuối: Rồi một buổi chiều, nhân vật “tôi” đang ngồi xem báo dưới bóng đèn thì cửa bỗng mở. Hai cậu bé em của Bào rụt rè bước vào. “Tôi” được cho biết là Bào đã tự tìm đến cái chết – treo cổ trên xà nhà. Một cậu em của Bào đưa một bọc giấy cho “tôi”, bên trong có hai cái ảnh đã cũ. Một bức chụp chung cả lớp học, hồi còn học ở Thái. Còn bức kia là tấm ảnh nửa người của anh. Nhìn thấy cái vẻ xinh trai và ngây thơ của người bạn cũ, lòng “tôi” thấy thương tiếc, xót xa …)(Trích Tuyển tập Thạch Lam, NXB Văn học, 2015)
Câu 1: Xác định ngôi kể trong đoạn trích trên.
A. Ngôi thứ nhất
B. Ngôi thứ hai
C. Ngôi thứ ba
D. Ngôi thứ nhất và ba
Câu 2: Phương thức biểu đạt chính của đoạn trích là gì?
A. Miêu tả
B. Tự sự
C. Biểu cảm
D. Nghị luận
Câu 3: Nhân vật chính của đoạn trích là:
A. Hai cậu em
B. Anh Bào
C. Anh Bình
D. Bà Hai
Câu 4: Vì sao anh Bào bị đuổi học?
A. Vì anh không minh oan được.
B. Vì anh dạy học trong làng của mình.
C. Vì nhà anh nghèo, không có khả năng lo cho anh ăn học.
D. Vì các học trò, trong đó có anh để tang một nhà chí sĩ.
Câu 5: Trong văn bản trên, lời đối thoại giữa “Tôi” với nhân vật Bào có tác dụng gì?
A. Giúp cho câu chuyện trở nên thật hơn đối với người đọc; thể hiện rõ tính cách của từng nhân vật và tâm trạng của nhân vật “Tôi” khi chứng kiến cảnh Bào sống khổ sở, lay lắt.
B. Giúp cho câu chuyện trở nên thật hơn đối với người đọc; thể hiện rõ tính cách của từng nhân vật và tâm trạng của nhân vật “Tôi” khi nghe chuyện Bào tự tử.
C. Giúp cho câu chuyện trở nên thật hơn đối với người đọc; thể hiện rõ tính cách của từng nhân vật và tâm trạng của nhân vật “Tôi” khi nghe chuyện hai người em của Bào lên báo tin Bào tự tử.
D. Giúp cho câu chuyện trở nên thật hơn đối với người đọc; thể hiện rõ tính cách của từng nhân vật và tâm trạng của nhân vật “Tôi” khi nhận được gói giấy bọc tấm ảnh kỉ niệm của Bào và những người bạn trẻ của mình.
Câu 6: Biện pháp tu từ được sử dụng trong những câu văn “Tôi nhìn kỹ anh: Chiếc áo lương anh mặc đã cũ bạc, vá kín đáo một vài chỗ. Trên mặt anh có bao nhiêu nốt lấm chấm đỏ dày đặc cả hai má” là:
A.So sánh
B. Nhân hóa
C. Liệt kê
D. Nói qúa
Câu 7: Dòng nào nêu đúng nội dung khái quát của đoạn trích?
A. Sự oan khuất của Bào khi bị đuổi học.
B. Nỗi buồn của Bào khi không được tiếp tục theo học như trước.
C. Cuộc sống cùng quẫn, đáng thương và đầy bế tắc của Bào.
D. Cuộc sống vất vả, khó khăn của người dân Việt Nam trước cách mạng tháng Tám.
Câu 8: Hình ảnh nhân vật Bào hiện lên trong đoạn trích với phẩm chất gì đáng quý?
Câu 9: Thái độ của Thạch Lam dành cho nhân vật chính như thế nào?
Câu 10: Từ hình ảnh nhân vật Bào trong đoạn trích, em có suy nghĩ gì về vai trò của sự đồng cảm trong cuộc sống hiện nay?
