Phần I. Đọc – hiểu (4.0 điểm)
Đọc ngữ liệu sau và thực hiện các yêu cầu:
Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng nằm ở trung tâm Trung Trung Bộ của Việt Nam, phía Tây Nam sông Gianh; phía Tây và Tây Nam giáp với nước Cộng hoà dân chủ nhân dân Lào; phía Bắc giáp xã Thượng Hóa, huyện Minh Hóa; phía Đông và Đông Nam giáp xã Trường Sơn, huyện Quảng Ninh, tỉnh Quảng Bình. Vườn Quốc gia có chung ranh giới với Khu bảo tồn thiên nhiên Hin Namno của Cộng hoà dân chủ nhân dân Lào.
Hình ảnh: Động Phong Nha (Phong Nha- Kẻ Bàng)
Dãy núi đá vôi Kẻ Bàng là hoang mạc đá vôi lớn nhất thế giới. Đó là kết quả tiến hóa tự nhiên cách đây gần 400 triệu năm. Quá trình tạo sơn phức tạp đã tạo cho Phong Nha – Kẻ Bàng địa thế hiểm trở, ẩn chứa một quần thể hang động kì vĩ, những tượng thạch nhũ đẹp nhất và những dòng sông tối ngầm dài nhất thế giới. {..}
Hệ thống hang động Phong Nha – Kẻ Bàng thuộc loại cổ nhất Đông Nam Á, được hình thành do các đứt gãy kiến tạo trong kỷ Đệ Tam (35 triệu năm), đồng thời với pha tách giãn hình thành Biển Đông. Hệ thống hang động ở đây được phát triển trên một khối đá vôi lớn nhất Đông Nam Á, từ kỷ Devon muộn (377 triệu năm) đến kỷ Permi (250 triệu năm). Bao quanh khối đá vôi là các tầng địa hình phi carbonat, là điều kiện thu nước tốt cho khối đá vôi hình thành hang động, đồng thời tăng tính đa dạng sinh học trong khu vực. Có 2 hệ thống hang chính: hang Phong Nha, với tổng chiều dài 5.076m; hang Vòm, với tổng chiều dài 36.063m, hầu hết còn mang tính nguyên sơ.
{..} Phong Nha – Kẻ Bàng chứa đựng tính đa dạng của các hệ sinh thái tự nhiên, bao gồm rừng trên núi đá vôi, rừng trên núi đất và vùng chuyển tiếp, sông suối, hang động và các hệ sinh thái thứ sinh.
Phong Nha – Kẻ Bàng có kiểu rừng độc nhất trên Trái đất, đó là rừng nhiệt đới thường xanh, chủ yếu là cây lá kim, dưới tán là các loài “lan hài vệ nữ”, phân bố trên núi đá vôi, ở độ cao hơn 700m – 1000m và có 15 kiểu rừng, đặc biệt là kiểu rừng thường xanh trên núi đá vôi, có tầm quan trọng quốc tế. Những giá trị nổi bật trong quá trình phát triển về địa chất, địa mạo, khí hậu, thủy văn đã tạo môi trường lý tưởng cho đa dạng sinh học và giúp Phong Nha – Kẻ Bàng trở thành một trong 200 trung tâm có giá trị đặc biệt về đa dạng sinh học trên thế giới. Phong Nha và Kẻ Bàng được Tổ chức Bảo tồn Chim quốc tế đánh giá là 2 trong số 60 vùng chim quan trọng của Việt Nam.
Đến nay, đã xác định sự có mặt của 2.651 loài thực vật bậc cao có mạch, 735 loài động vật có xương sống, 369 loài côn trùng trong khu vực Phong Nha – Kẻ Bàng. Trong đó, 116 loài thực vật và 129 loài động vật được ghi trong Sách đỏ Việt Nam. Có tới 28 loài động, thực vật có giá trị kinh tế và khoa học cao đang bị đe dọa nguy cấp ở mức toàn cầu, như voọc Hà Tĩnh, chà vá chân nâu, vượn đen má trắng, hổ, sao la, sóc bay đen trắng, chó sói, gà lôi, rùa…
Sự đa dạng sinh cảnh ở đây là điều kiện lý tưởng cho 9/21 loài linh trưởng (chiếm 43% của Việt Nam) sinh sống. Có 3 loài linh trưởng đặc hữu của dãy Trường Sơn là voọc Hà Tĩnh, voọc vá chân nâu, vượn bạc má. Khu hệ dơi với 46 loài (chiếm 43% tổng số loài của Việt Nam) ở đây, được xem là đa dạng nhất cả nước, đồng thời là tiềm năng lớn nhất Việt Nam và thế giới về bảo tồn các loài dơi.
{..} Tháng 7 năm 2003, Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng đã được UNESCO công nhận là di sản thiên nhiên thế giới. {..}
Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng là một di tích và danh thắng hội tụ được nhiều giá trị nổi bật. Chính những giá trị này đã mang lại cho Phong Nha – Kẻ Bàng một sự hấp dẫn đặc biệt riêng. {..}
(Theo Hoàng Phúc, Hồ sơ xếp hạng di tích, tư liệu Cục Di sản văn hóa)
Câu 1. Xác định mục đích của văn bản trên.
Gợi ý: Tập trung vào nội dung chính và cách văn bản cung cấp thông tin để xác định mục đích.
Câu 2. Chỉ ra từ được viết tắt cho một tổ chức quốc tế quan trọng trong văn bản, và cho biết người viết đã dùng tên viết tắt của tổ chức quốc tế nào?
Gợi ý: Xem lại các cụm từ viết tắt trong văn bản và tìm tổ chức quốc tế liên quan.
Câu 3. Nhận xét về vai trò của phương tiện phi ngôn ngữ được sử dụng trong văn bản.
Gợi ý: Tập trung phân tích vai trò của hình ảnh minh họa và cách trình bày đoạn văn.
Câu 4. Phân tích tác dụng của cách trình bày thông tin văn bản trong phần văn bản sau: “Phong Nha – Kẻ Bàng có kiểu rừng độc nhất trên trái đất … là tiềm năng lớn nhất Việt Nam và thế giới về bảo tồn các loài dơi”?
Gợi ý: Chú ý đến việc phân tích cách sắp xếp thông tin và mục đích truyền tải.
Câu 5. Qua văn bản, em rút ra cho mình những thông điệp gì?
Gợi ý: Xác định các ý chính từ nội dung văn bản để rút ra bài học.
5 Câu hỏi tự học ở nhà
Câu hỏi 1: Vì sao Vườn Quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng được UNESCO công nhận là di sản thiên nhiên thế giới?
Câu hỏi 2: Hệ thống hang động ở Phong Nha – Kẻ Bàng có những đặc điểm nào độc đáo?
Câu hỏi 3: Phong Nha – Kẻ Bàng đóng vai trò gì trong việc bảo tồn đa dạng sinh học ở Việt Nam?
Câu hỏi 4: Vì sao rừng nhiệt đới thường xanh ở Phong Nha – Kẻ Bàng được đánh giá là kiểu rừng độc nhất trên Trái đất?
Câu hỏi 5: Em có thể làm gì để góp phần bảo vệ di sản thiên nhiên như Phong Nha – Kẻ Bàng?
Sau khi hoàn thành bài tập, hãy gửi vào Gmail: dochieunguvan2025@gmail.com để đội ngũ giáo viên chấm, chữa bài cho các bạn.
Tải trọn bộ đề thi đọc hiểu ngay tại đây!
