Phần I. Đọc – hiểu (4.0 điểm)
Đọc ngữ liệu sau và thực hiện các yêu cầu:
TẶNG MỘT VẦNG TRĂNG SÁNG
Một vị thiền sư ẩn tu trong am tranh trên núi, một hôm nhân buổi tối đi dạo trong rừng, dưới ánh trăng vằng vặc, đột nhiên ngài ngộ ra trí tuệ của mình.
Ngài vui mừng trở về nơi ở, nhìn thấy am tranh của mình bị kẻ cắp lục lọi, kẻ cắp tìm không ra của cải gì, lúc sắp sửa bỏ đi, thì gặp thiền sư ở cổng. Thì ra, sợ kẻ trộm giật mình, thiền sư từ nãy đến giờ cứ đứng đợi ở cổng. Ngài chắc chắn kẻ trộm không tìm được bất cứ đồ đạc gì đáng giá, liền cởi chiếc áo ngoài của mình cầm sẵn trong tay.
Kẻ cắp đang trong lúc kinh ngạc bối rối, thì Thiền sư nói:
– Từ đường rừng núi xa xôi, cậu đến thăm tôi, dù thế nào đi nữa cũng không thể để cậu ra về tay không! Đêm lạnh, cậu hãy mang theo chiếc áo này!
Vừa nói, ngài vừa khoác chiếc áo lên người kẻ cắp. Hắn ta lúng túng không biết làm thế nào, cúi đầu chuồn thẳng. Nhìn theo bóng kẻ cắp đi dưới ánh trăng vằng vặc, rồi mất hút trong rừng núi, thiền sư không khỏi cảm thương liền khẳng khái thốt lên:
– Hỡi con người đáng thương kia, ta chỉ mong được tặng cậu một vầng trăng sáng.
Sau khi tiễn đưa kẻ cắp bằng mắt, thiền sư đi vào am tranh ngồi thiền, ngài nhìn trăng sáng ngoài cửa sổ rọi vào khoảng không trong nhà.
Hôm sau, dưới sự vuốt ve dịu dàng, ấm áp của ánh trăng, từ trong buồng thiền sâu thẳm, ngài mở mắt ra, nhìn thấy chiếc áo ngoài mà ngài đã khoác lên người kẻ cắp được gấp gọn gàng, tử tế, đặt ở cửa. Vô cùng sung sướng, thiền sư lẩm bẩm nói:
– Cuối cùng ta đã tặng cậu ấy một vầng trăng sáng.
(Tặng một vầng trăng sáng – Truyện cực ngắn, Lâm Thanh Huyền, NXB Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2003, tr.7-8)
Câu 1. Chỉ ra phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong văn bản trên? Xác định ngôi kể trong văn bản trên?
Gợi ý: Tìm phương thức biểu đạt chính (tự sự, miêu tả, biểu cảm…) và xác định người kể chuyện có ở trong hay ngoài câu chuyện.
Câu 2. Trong văn bản trên, cuối cùng vị thiền sư đã tặng món quà nào cho kẻ ăn trộm?
Gợi ý: Chú ý vào câu nói của thiền sư và hành động cuối cùng của kẻ ăn trộm.
Câu 3. Chỉ ra hai lời dẫn trực tiếp trong văn bản trên và cho biết dấu hiệu nhận biết lời dẫn trực tiếp?
Gợi ý: Tìm lời nói của nhân vật được trích dẫn nguyên văn, thường đi kèm dấu gạch ngang hoặc dấu ngoặc kép.
Câu 4. Em hiểu như thế nào về ý nghĩa của hình ảnh vầng trăng sáng trong câu: “Cuối cùng ta đã tặng cậu ấy một vầng trăng sáng”?
Gợi ý: Hình ảnh vầng trăng sáng mang tính biểu tượng, thể hiện tâm hồn và tư tưởng của thiền sư.
Câu 5. Hãy rút ra thông điệp có ý nghĩa nhất đối với bản thân từ văn bản trên?
Gợi ý: Chọn thông điệp có ý nghĩa và gắn kết với cuộc sống thực tế, kèm theo lý giải phù hợp.
5 Câu hỏi tự học ở nhà
Câu hỏi 1: Nêu cảm nhận của em về hành động cởi áo tặng kẻ cắp của thiền sư.
Câu hỏi 2: Vì sao thiền sư lại nói “ta chỉ mong được tặng cậu một vầng trăng sáng”?
Câu hỏi 3: Thông điệp về lòng bao dung trong văn bản có ý nghĩa gì đối với xã hội ngày nay?
Câu hỏi 4: Hãy kể một câu chuyện có thật mà lòng nhân ái đã giúp cảm hóa con người.
Câu hỏi 5: Nếu là kẻ cắp, em sẽ nghĩ gì khi nhận được sự đối xử như vậy?
Sau khi hoàn thành bài tập, hãy gửi vào gmail: dochieunguvanvn@gmail.com để đội ngũ giáo viên chấm, chữa bài cho bạn.
Tải trọn bộ đề thi đọc hiểu ngay tại đây!
