Đọc văn bản sau và trả lời câu hỏi:
Trai tài đầu bạc ngóng trời than,
Dựng nghiệp, mưu sinh luống lỡ làng.
Thu cúc xuân lan thành chuyện hão,
Hạ nồng đông rét giục ngày tàn.
Chó vàng thủ mãi quanh Hồng Lĩnh,
Mây trắng đau nằm cạnh Quế Giang.
Vẫn thích ở quê luôn có rượu,
Ba mươi đồng sẵn túi còn mang.
(Tạp thi 1 – Nguyễn Du, Nguyễn Thạch Giang dịch, in trong Thơ chữ Hán Nguyễn Du, Nhà xuất bản Văn học, Hà Nội, 1978)
Câu 1. Bài thơ trên được viết theo thể thơ nào?
Click vào đây để xem đáp án
Thể thơ: thất ngôn bát cú/ Thất ngôn bát cú Đường luật
Câu 2. Liệt kê những từ ngữ cho thấy đặc điểm của nhân vật trữ tình trong bài thơ.
Click vào đây để xem đáp án
Những từ ngữ cho thấy đặc điểm của nhân vật trữ tình trong bài thơ: Trai tài đầu bạc, (Dựng nghiệp, mưu sinh) lỡ làng
Câu 3. Chỉ ra và nêu tác dụng của phép đối được sử dụng trong hai câu:
Chó vàng thủ mãi quanh Hồng Lĩnh,
Mây trắng đau nằm cạnh Quế Giang.
Click vào đây để xem đáp án
– Phép đối: chó vàng >< mây trắng; quanh Hồng Lĩnh >< cạnh Quế Giang (hoặc hs có thể trả lời: câu trên đối với câu dưới)
– Tác dụng:
+ Nhấn mạnh cuộc sống quẩn quanh, tù túng ở chốn quê nhà
=> Tâm trạng buồn bã, chán nản của nhân vật trữ tình.
+ Tạo sự cân đối, hô ứng nhịp nhàng cho lời thơ dễ nhớ, dễ thuộc…
Câu 4. Nhận xét về tâm trạng của nhân vật trữ tình được thể hiện trong bài thơ.
Click vào đây để xem đáp án
Nhận xét về tâm trạng của nhân vật trữ tình trong bài thơ: Đó là một con người chất chứa trong lòng nhiều nỗi ưu tư, phiền muộn: có tài mà không gặp thời, chưa lập được công danh, trong khi đó cứ phải sống mãi cuộc sống quẩn quanh tù túng ở chốn quê nhà, với những thú vui thường ngày, nhìn thời gian cứ vùn vụt trôi qua mà bất lực.
Câu 5. Qua văn bản, hãy rút ra bài học mà anh/chị thấy có ý nghĩa nhất và giải thích lí do.
Click vào đây để xem đáp án
Bài học:
– Nhận thức: Về sự chảy trôi của thời gian, tuổi trẻ có thời, công danh, sự nghiệp, hạnh phúc không mãi là bất biến,…
– Thái độ, hành động: Sống có ý nghĩa, có trách nhiệm, biết tận dụng thời gian, phát huy tận độ năng lực, khẳng định giá trị của bản thân và lan tỏa những điều tốt đẹp,…
