Đọc bài văn bản sau:
BẢO KÍNH CẢNH GIỚI
(Bài 21)
Ở bầu thì dáng ắt nên tròn,
Xấu tốt đều thì rắp khuôn .
Lân cận nhà giàu no bữa cám ,
Bạn bè kẻ trộm phải đau đòn.
Chơi cùng đứa dại nên bầy dại,
Kết mấy người khôn học nết khôn.
Ở đấng thấp thì nên đấng thấp,
Đen gần mực, đỏ gần son.
(Nguyễn Trãi toàn tập, Đào Duy Anh, NXB Khoa học xã hội, 1976, tr. 445)
Câu 1. Bài thơ được viết theo thể thơ nào?
A. Thất ngôn bát cú Đường luật
B. Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật
C. Thất ngôn xen lục ngôn
D. Song thất lục bát
Câu 2. Chủ đề của bài thơ là gì?
A. Triết lí nhân sinh
B. Nhân tình thế thái
C. Lòng yêu nước
D. Tình yêu thiên nhiên
Câu 3. Trong bài thơ, phép đối xuất hiện ở những cặp câu nào?
A. 1 – 2, 3 4.
B. 3 – 4, 5 6.
C. 5 6, 7 8.
D. 1 2, 7 8.
Câu 4. Cặp từ cặp từ trái nghĩa nào xuất hiện trong bài thơ?
A. Xấu tốt, dại khôn, đen đỏ.
B. Xấu tốt, dại khôn, tròn dài.
C. Dại khôn, đen đỏ, mực – son
D. Dại khôn, đen đỏ, cao thấp
Câu 5. Câu thơ Ở bầu thì dáng ắt nên tròn gợi cho liên tưởng đến câu tục ngữ nào?
A. Gần mực thì đen, gần đèn thì rạng
B. Ở hiền gặp lành, ở ác gặp ác
C. Xỏi lởi trời cởi cho, so đo trời co lại
D. Ở bầu thì tròn, ở ống thì dài
Câu 6. Nêu ý nghĩa của hai câu thơ sau: Đen gần mực, đỏ gần son.”?
A. Môi trường sống hình thành nên nhân cách.
B. Môi trường sống có ảnh hưởng lớn đến nhân cách.
C. Môi trường sống không ảnh hưởng đến nhân cách.
D. Môi trường sống tạo nên con người tốt đẹp
Câu 7. Nêu nội dung của hai câu thơ sau: Chơi cùng đứa dại nên bảy dại/ Kết mấy người khôn học nết khôn.”
A. Phải biết chọn bạn. Thời đi học, thời trẻ cần biết chọn bạn. Chơi với bạn xấu rất nguy hiểm, không chóng thì chầy sẽ sa ngã hư hỏng.
B. Đứa dại là đứa lừa thầy phản bạn, là đứa xâu. Những vụ cướp của giết người, những vụ bạo lực học đường cho ta thấy “đứa dại” đó toàn là học sinh cá biệt, đứa con rắn mặt, bất hiếu.
C. Kết bạn với kẻ xấu dễ dàng lây nhiễm thói hư tật xấu, kết bạn với người khôn là người thông minh, có đạo đức tốt thì ta sẽ học được “nết khôn” để làm người
D. Kết bạn với người khôn là người thông minh, có đạo đức tốt thì ta sẽ học được “nết khôn” để làm người, để trở thành con ngoan, trò giỏi.
Câu 8. Liệt kê 3 câu tục ngữ được sử dụng trong bài thơ, nêu tác dụng của việc sử dụng các câu tục ngữ này.
Câu 9. Qua bài thơ, nhà thơ muốn răn mình điều gì? Trình bày từ 5-7 dòng.
Câu 10. Bài học cho bản thân mà anh/chị rút ra từ việc đọc hiểu bài thơ Bảo kính cảnh giới (XXI) của Nguyễn Trãi?
