Đọc hiểu thơ: Ba Mươi Năm Đời Ta Có Đảng của Tố Hữu

Phần I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:

Thuở nô lệ, thân ta nước mất
Cảnh cơ hàn, trời đất tối tăm

…..

Ôi nhớ những năm nào thuở trước
Xóm làng ta xơ xác héo hon
Nửa đêm thuế thúc trống dồn
Sân đình máu chảy, đường thôn lính đầy.
Cha trốn ra Hòn Gay cuốc mỏ
Anh chạy vào Đất Đỏ làm phu
Bán thân đổi mấy đồng xu
Thịt xương vùi gốc cao su mấy tầng!
Con đói lả ôm lưng mẹ khóc
Mẹ đợ con đấu thóc cầm hơi
Kiếp người cơm vãi cơm rơi
Biết đâu nẻo đất phương trời mà đi!
….

Chín năm kháng chiến thánh thần
Gậy tầm vông đánh tan quân bạo tàn!
Một dân tộc hai bàn tay trắng
Đồng tâm là chiến thắng thành công
Dân ta gan dạ anh hùng:
Trẻ làm đuốc sống, già xông lửa đồn
Chân toạc máu, chân dồn đuổi giặc
Tay chém thù, tay sắc như gươm!
Củ khoai, củ sắn thay cơm
Khoai bùi trong dạ, sắn thơm trong lòng
Hớp ngụm nước suối trong đỡ khát
Trông trời cao mà mát tâm can.

                                                              (Trích “Ba mươi năm đời ta có Đảng”, Tố Hữu)

 

Ba Mươi Năm Đời Ta Có Đảng của Tố Hữu

Câu 1 (0,5 điểm): Văn bản trên được viết theo thể thơ nào?

Click vào đây để xem đáp án
Thể thơ: Song thất lục bát

Câu 2 (1,0 điểm): Ghi lại ít nhất ba hình ảnh thơ khắc hoạ nỗi đau của nhân dân ta “thuở nô lệ”. Qua 14 câu thơ đầu, đời sống của nhân dân ta hiện lên như thế nào?

Click vào đây để xem đáp án
Ba hình ảnh thơ khắc họa nỗi đau:

  • “Sân đình máu chảy, đường thôn lính đầy.”
  • “Thịt xương vùi gốc cao su mấy tầng!”
  • “Con đói lả ôm lưng mẹ khóc.”

Đời sống nhân dân:

  • Sống đời nô lệ, mất tự do, tối tăm, bất hạnh.
  • Bị áp bức, đói khổ, giày vò bởi đủ thứ thuế.
  • Bị bóc lột sức lao động, chết tức tưởi dưới gốc cao su.

Câu 3 (0,5 điểm): Em hiểu thế nào về nội dung của hai câu thơ:

“Một dân tộc hai bàn tay trắng
Đồng tâm là chiến thắng thành công”?

Click vào đây để xem đáp án
Hai câu thơ ca ngợi tinh thần đoàn kết, ý chí quyết tâm của dân tộc Việt Nam. Với đôi bàn tay trắng nhưng nhờ đồng tâm hiệp lực, dân tộc ta đã đánh bại kẻ thù, giành thắng lợi vẻ vang trong kháng chiến cứu nước.

Câu 4 (1,0 điểm): Chỉ ra một biện pháp tu từ trong hai câu thơ sau và cho biết biện pháp mang lại hiệu quả nghệ thuật gì?

“Chín năm kháng chiến thánh thần
Gậy tầm vông đánh tan quân bạo tàn!”

Click vào đây để xem đáp án
  • Biện pháp tu từ: Nói quá, ẩn dụ.
  • Tác dụng:
    • Nhấn mạnh sự vĩ đại, thần kỳ của kháng chiến chống thực dân Pháp.
    • Tôn vinh tinh thần bất khuất, đoàn kết của dân tộc Việt Nam.
    • Tạo hình ảnh giàu sức biểu cảm, khắc họa khí phách anh hùng.

Câu 5 (1,0 điểm): Theo em, thế hệ trẻ Việt Nam cần làm gì để biến lý tưởng của Đảng thành hiện thực?

Click vào đây để xem đáp án
Thế hệ trẻ cần:

  • Bồi đắp tình yêu quê hương, lòng tự hào dân tộc.
  • Trân trọng và biết ơn thế hệ cha ông đã hi sinh vì đất nước.
  • Tích cực học tập, rèn luyện đạo đức và kỹ năng sống.
  • Góp phần bảo vệ và xây dựng đất nước qua những hành động thiết thực như giữ gìn môi trường, tham gia các phong trào cộng đồng.

5 Câu hỏi tự học ở nhà

Câu hỏi 1: Nêu ý nghĩa của thể thơ song thất lục bát trong việc diễn đạt cảm xúc của bài thơ?

Câu hỏi 2: Hình ảnh “Thịt xương vùi gốc cao su mấy tầng!” gợi cho em liên tưởng đến điều gì về số phận của người dân thời nô lệ?

Câu hỏi 3: Trong câu thơ: “Một dân tộc hai bàn tay trắng/ Đồng tâm là chiến thắng thành công,” từ “đồng tâm” được hiểu như thế nào?

Câu hỏi 4: Cảm nhận của em về tinh thần đoàn kết của dân tộc qua hình ảnh “Gậy tầm vông đánh tan quân bạo tàn”?

Câu hỏi 5: Từ bài thơ, em rút ra bài học gì về trách nhiệm của bản thân đối với đất nước trong cuộc sống hiện tại?

Sau khi hoàn thành bài tập, hãy gửi vào gmail: dochieunguvanvn@gmail.com để đội ngũ giáo viên chấm, chữa bài cho bạn.

Đây là phần Đọc hiểu thơ: Ba Mươi Năm Đời Ta Có Đảng của Tố Hữu được trích từ ngân hàng đề thi tuyển sinh vào lớp 10 môn Ngữ Văn  năm học 2025 – 2026.
Tải trọn bộ đề thi đọc hiểu ngay tại đây!

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *