Đọc hiểu NLXH: Đừng lựa chọn an nhàn khi còn trẻ (Cảnh Thiên)

PHẦN I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:

“Cuộc sống không phải là sự ganh đua, hạnh phúc khởi nguồn từ sự trân trọng”. Nếu có thể điều tiết trọng tâm sự chú ý của mình một cách có ý thức, bạn sẽ lấy lại sự cân bằng mới mẻ cho tâm lí lệch lạc của mình trước kia. Sự cân bằng này chắc chắn sẽ ổn định cảm xúc và tình cảm của bạn. Cái gọi là “ma đạo” từ tâm trí mà ra, thiên đường và địa ngục chỉ cách nhau một ý niệm. Chỉ khi thường xuyên gột rửa và cảnh tỉnh tâm trí của mình, bạn mới có thể đảm bảo không bị “tâm ma” khống chế, từ đó tránh được những tai họa vô cùng, không đi đến bước hại mình hại người.
Tư tưởng khác nhau thì đánh giá đối với sự việc xảy ra cũng hoàn toàn khác nhau, tất nhiên nó sẽ ảnh hưởng tới thái độ xử lí vấn đề, cũng ảnh hưởng đến đường đời của chúng ta sau này. Xét cho cùng, sống trên đời cần phải có trí tuệ. Nếu không đủ sáng suốt, vậy chí ít bạn phải có một tư tưởng khoáng đạt. Dùng tư tưởng bi quan, hẹp hòi, hà khắc để nhìn nhận vấn đề, bạn sẽ thấy thế giới này toàn một màu u ám. Dùng tư tưởng lạc quan, khoáng đạt và thấu hiểu để nhìn nhận vấn đề, bạn sẽ nhìn ra được mặt tốt đẹp của sự vật.
Khi nghĩ một cách thấu suốt, chúng ta mới có thể thấy được hạnh phúc của chính mình. Sinh ra nơi trần thế, mỗi người đều phải trải qua phong ba, khổ nạn. Đối diện với gian nan khốn khổ không thể tránh khỏi, nghĩ thấu chính là thiên đường, nghĩ quẩn chính là địa ngục.

(Trích Đừng lựa chọn an nhàn khi còn trẻ, Cảnh Thiên, NXB Trẻ, tr.23 – 25)

Đọc hiểu NLXH: Đừng lựa chọn an nhàn khi còn trẻ (Cảnh Thiên)

Câu 1: Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích trên là gì?

Gợi ý: Phương thức biểu đạt chính có thể liên quan đến việc trình bày ý tưởng, suy luận, hoặc đưa ra các quan điểm cá nhân của tác giả.

Click vào đây để xem đáp án
Phương thức biểu đạt chính là nghị luận.

Câu 2: Theo văn bản: Khi nghĩ một cách thấu suốt, chúng ta mới có thể thấy được điều gì?

Gợi ý: Tìm kiếm ý nghĩa trong đoạn văn nói về việc “nghĩ thấu” và nó giúp chúng ta thấy được điều gì trong cuộc sống.

Click vào đây để xem đáp án
Khi nghĩ một cách thấu suốt, chúng ta mới có thể thấy được hạnh phúc của chính mình.

Câu 3: Anh/chị hiểu như thế nào về câu văn sau: “Cuộc sống không phải là sự ganh đua, hạnh phúc khởi nguồn từ sự trân trọng.”

Gợi ý: Hiểu ý nghĩa của câu văn trong mối quan hệ giữa ganh đua và hạnh phúc.

Click vào đây để xem đáp án
Câu văn này có thể hiểu là hạnh phúc không phải là kết quả của việc ganh đua hay cạnh tranh, mà là bắt đầu từ việc biết trân trọng mọi thứ trong cuộc sống, từ những điều nhỏ nhặt đến những giá trị lớn lao.

Câu 4: Biện pháp tu từ điệp cấu trúc có tác dụng như thế nào trong câu văn: “Dùng tư tưởng bi quan, hẹp hòi, hà khắc để nhìn nhận vấn đề, bạn sẽ thấy thế giới này toàn một màu u ám. Dùng tư tưởng lạc quan, khoáng đạt và thấu hiểu để nhìn nhận vấn đề, bạn sẽ nhìn ra được mặt tốt đẹp của sự vật.”?

Gợi ý: Phân tích hiệu quả nghệ thuật của biện pháp điệp cấu trúc trong câu.

Click vào đây để xem đáp án
Biện pháp điệp cấu trúc giúp tạo nhịp điệu cho câu văn, đồng thời làm nổi bật sự đối lập giữa tư tưởng bi quan và lạc quan. Nó nhấn mạnh rằng mỗi người sẽ nhìn nhận và đánh giá vấn đề khác nhau tùy thuộc vào cách suy nghĩ của mình.

Câu 5: Anh/chị có đồng tình với ý kiến: “Đối diện với gian nan khốn khổ không thể tránh khỏi, nghĩ thấu chính là thiên đường, nghĩ quẩn chính là địa ngục” không? Vì sao?

Gợi ý: Trình bày quan điểm của bạn về cách ứng phó với khó khăn trong cuộc sống.

Click vào đây để xem đáp án
Tôi đồng tình với ý kiến này vì trong cuộc sống, khó khăn là điều không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, nếu chúng ta nhìn nhận một cách thấu đáo và có tư duy tích cực, chúng ta sẽ vượt qua thử thách và tìm thấy giá trị của cuộc sống. Còn nếu chìm đắm trong những suy nghĩ tiêu cực, chúng ta sẽ chỉ tạo thêm nỗi đau và khó khăn cho chính mình.

5 Câu hỏi tự học ở nhà

Câu hỏi 1: Tại sao “sự cân bằng tâm lý” lại quan trọng trong việc tránh được những tai họa trong cuộc sống?

Câu hỏi 2: Theo bạn, tư tưởng bi quan và tư tưởng lạc quan có ảnh hưởng gì đến cách chúng ta nhìn nhận vấn đề trong cuộc sống?

Câu hỏi 3: Bạn hiểu như thế nào về câu “thiên đường và địa ngục chỉ cách nhau một ý niệm”?

Câu hỏi 4: Tại sao tác giả lại nhấn mạnh rằng “nghĩ thấu chính là thiên đường, nghĩ quẩn chính là địa ngục”?

Câu hỏi 5: Theo bạn, làm thế nào để mỗi người có thể duy trì một tư tưởng lạc quan và khoáng đạt trong cuộc sống?

Sau khi hoàn thành bài tập, hãy gửi vào gmail: dochieunguvanvn@gmail.com để đội ngũ giáo viên chấm, chữa bài cho bạn.

Đây là phần Đọc hiểu NLXH: Đừng lựa chọn an nhàn khi còn trẻ (Cảnh Thiên) được trích từ ngân hàng đề thi tuyển sinh vào lớp 10 môn Ngữ Văn  năm học 2025 – 2026.
Tải trọn bộ đề thi đọc hiểu ngay tại đây!

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *