Đọc đoạn trích:
Người ta thường phải tôi nhiệt những vật dụng vốn có mối liên kết mong manh trước sự thay đổi đột ngột của nhiệt độ. Mua bộ cốc mới về, mẹ cho vào nồi luộc để sau này rót nước sôi già cốc không bị vỡ. Kính đã qua tôi nhiệt mới có thể dùng làm bàn ăn. Đó là quá trình nung kính đến nhiệt độ rất cao sau đó làm lạnh đột ngột. Có lần một người bạn mời tôi đến nhà để khoe chiếc bàn kính đẹp mà rẻ anh mua ở Quảng Châu (Trung Quốc). Khách ngồi xuýt xoa còn anh mở tủ lạnh lấy ra hai lon nước đặt lên bàn mời. Chưa kịp uống thì đã nghe tách một tiếng, bàn nứt một đường dài, chủ khách ngồi chưng hửng, biết là bàn đẹp đấy nhưng kính chưa qua tôi nhiệt. Kính qua tôi nhiệt không chỉ làm tăng độ cứng, thành kính cường lực, mà còn trở nên an toàn vì khi vỡ, thường vụn thành mảnh nhỏ giảm tính sát thương.
Con người lớn lên, có những thời điểm trải qua những co giãn tâm lý nặng nhẹ khác nhau, vì thế sức chịu đựng cũng khác nhau. Có người, quá trình tạm gọi là “tôi nhiệt” đó diễn ra một cách bị động, để lại những vết thương đôi khi rất sâu. Có người may mắn, được dẫn dắt để từng bước trải qua tôi nhiệt. Có người bản lĩnh tự tạo cho mình một qui trình tôi nhiệt để ngày một mạnh mẽ hơn, vững vàng hơn trước bất kỳ biến cố nào. Và sau tất cả, nếu đến một giới hạn, dù vỡ vụn thì họ cũng không để lại một đống đổ nát gây sát thương, đau đớn cho người khác.
Đọc sách cũng là một quá trình chủ động tôi nhiệt. Đọc sách trong một không gian hỗn loạn, trong cái nóng thiêu đốt, trong cái quấy rầy của tiếng ồn, của hạt mồ hôi bò lăn dai dẳng là một cách tôi nhiệt. Đó là bước đầu tiên để ta tập giữ mình trong lặng, không để tạp âm ô nhiễm, không để cái than vãn chen ngang chế ngự.
(Trích Tự tôi nhiệt cho tôi, theo Hoa học trò, số 1158, ngày 25-4-2016, tr. 11)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. Chỉ ra phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích.
Click vào đây để xem đáp án
Phương thức biểu đạt chính được sử dụng trong đoạn trích: Nghị luận
Câu 2. Theo tác giả, kính đã qua tôi nhiệt có ưu điểm gì?
Click vào đây để xem đáp án
Kính đã qua tôi nhiệt sẽ tăng độ cứng, trở thành kính cường lực và trở nên an toàn vì khi vỡ, kính sẽ vụn thành mảnh nhỏ giảm tính sát thương.
Câu 3. Anh/Chị hiểu quá trình “tôi nhiệt” của con người là gì?
Click vào đây để xem đáp án
Quá trình “tôi nhiệt” (của con người) là quá trình con người thử thách mình trong khó khăn, khắc nghiệt để trưởng thành, vững vàng.
Câu 4. Ngoài đọc sách, theo anh/chị, còn cách nào để tự “tôi nhiệt” cho chính mình?Mua sản phẩm bán chạy nhất
Click vào đây để xem đáp án
Ngoài đọc sách, việc tự “tôi nhiệt” có thể được thực hiện thông qua việc thực hành thiền và yoga, tập thể dục, học hỏi từ thất bại, thiết lập mục tiêu và kế hoạch hành động, cũng như thực hành thiền tâm lính đạo (mindfulness).
Câu 5. Từ đoạn trích thuộc phần Đọc hiểu trên, hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ), trình bày suy nghĩ của anh/chị về những thách thức phải đương đầu trong quá trình tự “tôi nhiệt” cho bản thân.
Click vào đây để xem đáp án
Đoạn văn (khoảng 200 chữ) bàn về vấn đề cần nghị luận (những thách thức phải đương đầu trong quá trình tự “tôi nhiệt” cho bản thân) có thể được triển khai theo hướng:
– Trong quá trình rèn luyện bản thân, mỗi người cần lường trước những khó khăn, thách thức để chuẩn bị tâm lí, tinh thần chủ động vượt qua. Những trở lực đó cần được xem xét từ các phương diện khách quan, chủ quan, điều kiện khắc phục. Chỉ khi có sự chuẩn bị, đánh giá kĩ lưỡng về những thách thức đó, chúng ta mới có thể “tôi nhiệt” thành công.
Bài mẫu:
Trong hành trình “tự nhiệt” cho bản thân, mỗi người đều phải đi qua nhiều thử thách và gian nan. Những khó khăn ấy có thể đến từ bên ngoài, như áp lực của xã hội, sự cạnh tranh trong học tập, công việc, hoặc đến từ chính nội tâm, như sự tự ti, lo sợ hay những giới hạn cá nhân. Việc chủ động nhận diện và chuẩn bị tinh thần để đương đầu với chúng chính là yếu tố quan trọng trong quá trình hoàn thiện chính mình. Trước hết, cần học cách nhìn nhận các thử thách một cách tỉnh táo và công bằng. Điều này bao gồm việc ý thức rõ ý nghĩa của chúng đối với mục tiêu và sự thành công lâu dài. Song song đó, mỗi người cũng cần tự soi chiếu để nhận ra điểm yếu của mình, từ đó điều chỉnh thái độ để đối diện bằng tinh thần tích cực. Tiếp đến, việc đánh giá các nguồn lực và điều kiện hỗ trợ sẵn có cũng rất cần thiết. Không chỉ là kỹ năng, tri thức mà còn là sự đồng hành, động viên từ những người xung quanh hay môi trường thuận lợi. Trên cơ sở đó, ta xây dựng kế hoạch cụ thể, chia nhỏ mục tiêu và hành động từng bước để vượt qua rào cản. Trong suốt quá trình, điều quan trọng là phải liên tục theo dõi tiến trình, kịp thời điều chỉnh phương pháp và không ngừng rút kinh nghiệm từ những lần vấp ngã. Chính sự linh hoạt và tinh thần cầu thị trước khó khăn sẽ mở đường cho sự trưởng thành bền vững. Bởi lẽ, vượt qua nghịch cảnh không chỉ giúp ta mạnh mẽ hơn mà còn góp phần định hình bản lĩnh và cá tính riêng của mỗi người.
