Phần I. Đọc – hiểu (6.0 điểm)
Đọc ngữ liệu sau và thực hiện các yêu cầu:
1. Câu chuyện về 10 cô gái Ngã Ba Đồng Lộc
Ngã ba Đồng Lộc nằm ẩn mình trong một thung lũng hình tam giác, với hai dãy đồi cao bên cạnh và con đường độc đạo chia cắt giữa. Nơi này, dù nhỏ bé, lại mang trong mình một phần lịch sử hào hùng, được kể lại qua các thế hệ. Trong những năm đại chiến chống Mỹ, mỗi bước tiến của quân đội từ Bắc vào Nam đều phải vượt qua ngã ba này.
Với diện tích chỉ khoảng 50ha nhưng lại nằm trong vùng địa hình nguy hiểm, Ngã ba Đồng Lộc trở thành mục tiêu bị nhắm vào của không quân Mỹ. Với mỗi quả bom rơi xuống, đất đá trút xuống đường cản trở giao thông, làm cho mỗi hành trình qua đây trở nên nguy hiểm hơn. Có lúc, nơi này được mệnh danh là “tọa độ chết”, với hàng ngàn quả bom tấn đã cắt đứt cuộc sống của nhiều người lính và dân thường.
Vào ngày 24/7/1968, trong một nhiệm vụ san lấp hố bom, Tiểu đội 4, Đại đội 552 đã phải đối mặt với nguy cơ tử thần. Mặc cho nguy hiểm, họ không ngần ngại triển khai công việc, dũng cảm lao vào cuộc. Mỗi lần họ bị vùi lấp dưới đất đá, họ lại đứng dậy tiếp tục công việc. Nhưng vào cuối ngày, một cú bom đã phá vỡ tất cả, cướp đi sinh mạng của 10 cô gái dũng cảm trong tiểu đội. Dù chết, họ vẫn được nhớ mãi trong lòng người dân và giữa những góc kí ức của lịch sử.
2. Khám phá di tích lịch sử tại ngã ba Đồng Lộc
Sau 6 năm, cơn giông bão của chiến tranh dường như đã trôi qua, để lại bên lề mảnh đất ngã ba Đồng Lộc những dấu vết nhưng cũng mang trên mình câu chuyện hào hùng và linh thiêng của những người đã hi sinh. Ngày nay, nơi này đã trở thành một địa chỉ xanh, nơi con người đang dần hồi sinh, những đường phố rộng mở dẫn dắt vào những cánh đồng lúa xanh mướt, nơi mà tiếng chuông vẫn ngân nga một cách uất ức.
Gió đại ngàn vẫn thổi, nhưng không còn là âm thanh của sự hoảng loạn và hỗn loạn. Thay vào đó, đó là hơi thở của cuộc sống mới, của hy vọng và hòa bình. Tại ngã ba Đồng Lộc, mỗi bước chân là một lời tưởng nhớ, một sự tri ân sâu sắc đối với 10 cô gái dũng cảm đã hy sinh cho sự thống nhất đất nước.
Nếu có dịp đến Hà Tĩnh, hãy dừng chân tại ngã ba Đồng Lộc, để không chỉ được sống lại những ký ức lịch sử, mà còn được tận mắt chiêm ngưỡng những di tích, tưởng nhớ về những người con dũng cảm đã đặt tên mình vào trang sử Việt Nam.
(Trích Ngã ba Đồng Lộc – Tượng đài về ý chí sắt đá và sự hy sinh cao cả – https://dulichokela.com/nga-ba-dong-loc/27554/)
Câu 1. Đoạn trích trên thuộc kiểu văn bản nào?
Gợi ý: Đoạn trích thuộc loại văn bản nào nếu mục đích là cung cấp thông tin về một địa danh?
Câu 2.
Câu văn: “Với diện tích chỉ khoảng 50ha nhưng lại nằm trong vùng địa hình nguy hiểm, Ngã ba Đồng Lộc trở thành mục tiêu bị nhắm vào của không quân Mỹ.” thuộc kiểu câu gì?
Gợi ý: Xem xét câu có bao nhiêu mệnh đề và cách liên kết.
Câu 3. Mục đích của người viết trong đoạn trích trên là gì?
Gợi ý: Đoạn văn có phải chỉ giới thiệu địa danh hay còn ca ngợi những chiến công?
Câu 4.
Cụm từ “Ngày nay” trong câu văn được dùng để mở rộng câu bằng cách nào?
Gợi ý: Xác định vai trò của cụm từ trong câu.
Câu 5. Thông tin nào không được cung cấp trong đoạn trích trên?
Gợi ý: Đoạn trích không nói về điều gì?
Câu 6.
Vì sao trong câu văn “Với mỗi quả bom rơi xuống, đất đá trút xuống đường cản trở giao thông…” người viết dùng từ “trút” thay cho các từ như rớt, rơi, đổ?
Gợi ý: Nghĩ về sức mạnh của từ “trút” trong câu văn.
Câu 7.
Hiệu quả của biện pháp tu từ nói giảm nói tránh trong câu: “Có lúc, nơi này được mệnh danh là ‘tọa độ chết’, với hàng ngàn quả bom tấn đã cắt đứt cuộc sống của nhiều người lính và dân thường.”
Gợi ý: Tác dụng của cách diễn đạt này là gì?
Câu 8.
Theo em, vì sao tác giả lại cho rằng “Ngày nay, nơi này đã trở thành một địa chỉ xanh, nơi con người đang dần hồi sinh…”?
Gợi ý: Suy nghĩ về sự thay đổi từ chiến tranh sang hòa bình.
Câu 9.
Tại Ngã Ba Đồng Lộc, mỗi bước chân là một lời tưởng nhớ, một sự tri ân sâu sắc đối với 10 cô gái dũng cảm đã hy sinh cho sự thống nhất đất nước.” Nếu có dịp đến nơi đây, em sẽ làm gì để thể hiện sự tri ân của mình?
Gợi ý: Hãy nghĩ đến các hành động cụ thể.
Câu 10.
Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 4 đến 6 câu) trình bày suy nghĩ của em về ý nghĩa của việc bảo vệ những di tích lịch sử.
5 Câu hỏi tự học ở nhà
Câu 1. Hãy tóm tắt câu chuyện về 10 cô gái thanh niên xung phong tại Ngã Ba Đồng Lộc.
Câu 2. Em hiểu như thế nào về cụm từ “tọa độ chết” khi được dùng để miêu tả Ngã Ba Đồng Lộc trong chiến tranh?
Câu 3. Theo em, thông điệp ý nghĩa nhất mà tác giả muốn truyền tải qua câu chuyện về Ngã Ba Đồng Lộc là gì?
Câu 4. Ngày nay, Ngã Ba Đồng Lộc đã trở thành một địa chỉ xanh, mang ý nghĩa như thế nào đối với thế hệ trẻ?
Câu 5. Hãy nêu ý kiến của em về việc bảo vệ các di tích lịch sử như Ngã Ba Đồng Lộc.
Sau khi hoàn thành bài tập, hãy gửi vào Gmail: dochieunguvan2025@gmail.com để đội ngũ giáo viên chấm, chữa bài cho các bạn.
Tải trọn bộ đề thi đọc hiểu ngay tại đây!
