Đọc hiểu truyện: Chuyện bên cầu (Nguyễn Văn Chương)

PHẦN I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)

Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu:

CHUYỆN BÊN CẦU

 Nguyễn Văn Chương

Một cây cầu lớn mới được bắc qua con sông chảy ven ngoài thành phố trên quốc lộ dẫn vào nội thành. Bởi vậy mới có lác đác vài hàng quán dựng lên hai bên đường. Chủ yếu là hàng giải khát.
Cha con thằng Tèo dẫn nhau ra đây làm nghề sửa xe đạp, xe máy. Thằng Tèo đang học lớp 4 thì ba nó bắt nghỉ, phụ giúp ba nó kiếm sống. Đường tuy đông xe nhưng toàn xe tốt, ít phải sửa, nên cả ngày phơi nắng, cha con nó cũng chỉ kiếm được mươi mười lăm ngàn. Cả nhà ăn một bữa không đủ. Túng quá, ba nó làm liều. Ổng mài sợi thép cho nhọn, uốn thành bàn chông ba cạnh, chiều tối lén rải ra đường. Xe đi xóc phải. Trời tối, đường xa, hàng sửa xe ít nên ba nó tha hồ mà “chặt đẹp”. Một miếng vá hai ba chục ngàn họ cũng phải đưa. Nhiều người khóc dở mếu dở vì không mang tiền. Có người bị xẹp xe đột ngột, té nhào, mặt mũi chân tay lấm máu. Thằng Tèo thấy những cảnh đó thì trong lòng ái ngại lắm, nhưng không dám nói gì.
Chiều tối, ba nó sai nó mang lon chông lén rải ra đường. Nó không rải mà đi một đoạn xa đổ hết xuống sông. Hôm sau không thấy ai vào vá xe, ổng bực lắm. Chiều xuống, ổng tự tay đi rải. Thằng Tèo lui cui đằng sau tìm nhặt. Ba nó quay lại, thấy. Ổng quát:
– Thằng mất dạy. Thì ra mày báo hại tao. Mày làm vậy lấy gì ăn, hả?
– Ba ơi! Ba đừng làm vậy tội chết. Con thấy người ta bị nạn, không nỡ…
– Mày ngu lắm! Mày ăn bằng cái gì?
– Thôi, từ mai ba khỏi phải nuôi con. Con đi bán vé số tự sống.
– Được. Mày cút ngay!
Sớm hôm sau, thằng Tèo đi bán vé số cho một đại lí. Mỗi ngày nó cũng kiếm được dăm bảy ngàn, đủ hai đĩa cơm bụi và li nước mía. Nhưng cứ chiều tối, nó lại lén ra chỗ ba nó làm, gắng nhặt hết những cái chông ổng đã rải.

(Trích Những câu chuyện bổ ích và lí thú, Trần Hòa Bình, Trần Mạnh Hưởng (tuyển chọn và giới thiệu), NXB Giáo dục, 2002, tr.121)

Đọc hiểu truyện: Chuyện bên cầu (Nguyễn Văn Chương)

Câu 1. Để có tiền, ba của Tèo đã làm việc gì?

Gợi ý: Tìm hành động cụ thể của ba Tèo trong văn bản.

Click vào đây để xem đáp án
Ba của Tèo đã:

Mài sợi thép cho nhọn, uốn thành bàn chông ba cạnh.
Chiều tối lén rải bàn chông ra đường để các phương tiện xóc phải và phải sửa xe.

Câu 2. Đoạn văn sau sử dụng biện pháp tu từ nào?
“Chiều tối, ba nó sai nó mang lon chông lén rải ra đường. Nó không rải mà đi một đoạn xa đổ hết xuống sông. Hôm sau không thấy ai vào vá xe, ổng bực lắm. Chiều xuống, ổng tự tay đi rải. Thằng Tèo lui cui đằng sau tìm nhặt.”

Gợi ý: Tập trung vào cấu trúc câu và cách sắp xếp sự việc trong đoạn văn.

Click vào đây để xem đáp án
Phép tu từ: Liệt kê

Liệt kê các thời điểm hành động xảy ra: “Chiều tối…, hôm sau…, chiều xuống…” để diễn tả chuỗi sự kiện liên tiếp.

Câu 3. Nhân vật Tèo được khắc họa qua những yếu tố nào? Qua đó, anh/chị có nhận xét gì về tính cách của cậu bé?

Gợi ý: Chú ý các yếu tố miêu tả nhân vật như hành động, lời nói và nội tâm.

Click vào đây để xem đáp án

Yếu tố khắc họa nhân vật Tèo:
Hành động: Không rải bàn chông mà đổ xuống sông, lén nhặt bàn chông mà ba rải.
Lời nói (đối thoại): Dũng cảm thuyết phục ba từ bỏ hành động xấu.
Nội tâm: Ân hận và thương cảm khi thấy người khác gặp nạn.
Nhận xét: Tèo là một cậu bé nhân hậu, lương thiện, tử tế, có dũng khí đấu tranh với những điều sai trái dù còn nhỏ tuổi.

Câu 4. Cảm hứng chủ đạo của văn bản là gì?

Gợi ý: Tập trung vào thông điệp nhân văn được thể hiện trong văn bản.

Click vào đây để xem đáp án
Cảm hứng chủ đạo của văn bản:

Cảm thông với cuộc sống mưu sinh vất vả của con người.
Trân trọng những phẩm chất tốt đẹp, lòng lương thiện của con người, dù trong hoàn cảnh nghèo khó.

Câu 5. Bài học nào có ý nghĩa với anh/chị qua văn bản trên?

Gợi ý: Liên hệ với giá trị đạo đức và cách ứng xử trong cuộc sống.

Click vào đây để xem đáp án
Bài học:

Cần giữ gìn đạo đức trong cuộc sống mưu sinh, không vì khó khăn mà đánh mất lương tâm.
Sống theo quan niệm: “Đói cho sạch, rách cho thơm.”
Phải có lòng dũng cảm để đấu tranh với điều sai trái và bảo vệ những giá trị tốt đẹp.

5 Câu hỏi tự học ở nhà

Câu hỏi 1: Ba của Tèo đã làm gì để kiếm tiền, và em có nhận xét gì về hành động đó?

Câu hỏi 2: Đoạn văn:
“Chiều tối, ba nó sai nó mang lon chông lén rải ra đường. Nó không rải mà đi một đoạn xa đổ hết xuống sông. Hôm sau không thấy ai vào vá xe, ổng bực lắm. Chiều xuống, ổng tự tay đi rải. Thằng Tèo lui cui đằng sau tìm nhặt.”
Sử dụng biện pháp tu từ nào? Nêu tác dụng của biện pháp tu từ đó.

Câu hỏi 3: Nhân vật Tèo được khắc họa qua những yếu tố nào? Qua đó, em nhận xét gì về tính cách của cậu bé?

Câu hỏi 4: Em hãy nêu cảm hứng chủ đạo của văn bản “Chuyện bên cầu” và ý nghĩa của cảm hứng đó.

Câu hỏi 5: Từ câu chuyện trong văn bản, em rút ra bài học gì cho bản thân trong cuộc sống?

Sau khi hoàn thành bài tập, hãy gửi vào gmail: dochieunguvanvn@gmail.com để đội ngũ giáo viên chấm, chữa bài cho bạn.

Đây là phần Đọc hiểu truyện: Chuyện bên cầu (Nguyễn Văn Chương) được trích từ ngân hàng đề thi tuyển sinh vào lớp 10 môn Ngữ Văn  năm học 2025 – 2026.
Tải trọn bộ đề thi đọc hiểu ngay tại đây!

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *