Đọc văn bản sau:
TÊN LÀNG
Y PhươngCon là con trai của mẹ
Người đàn ông ở làng Hiếu Lễ
Ba mươi tuổi từ mặt trận về
Vội vàng cưới vợ.Ba mốt tuổi tập tành nhà cửa
Rào miếng vườn, trồng cây rau
Hạnh phúc xinh xinh nho nhỏ ban đầu
Như mặt trời mới nhô ra khỏi núiCon là con trai của mę
Người đàn ông ở làng Hiếu Lễ
Mang trong người cơn sốt cao nguyên
Mang trên mình ba sáu vết thương
Ơn cây cỏ quê nhà
Chữa cho con lành lặnCon là con trai của mẹ
Người đàn ông ở làng Hiếu Lễ
Lần đầu tiên ôm tiếng khóc lên ba
Lần đầu tiên sông núi gọi ông bà
Lần đầu tiên nhóm lửa trên mặt nước
Lần đầu tiên sứ sành rạn nứt
Lần đầu tiên ý nghĩ khôn lênÝ nghĩ khôn lên nỗi buồn thấm tháp
Bàn chân từng đạp bằng đá sắc
Trở về làng
Bập bẹ tiếng đầu tiênƠi cái làng của mẹ sinh con
Có ngôi nhà xây bằng đá hộc
Có con đường trâu bò vàng đen đi kìn kịt
Có niềm vui lúa chín tràn trề
Có tình yêu tan thành tiếng thác
Vang lên trời vọng xuống đất
Cái tên làng Hiếu Lễ của con(Mẹ yêu thương, NXB Kim Đồng, Hà Nội, 2008, trang 37 – 38)
* Tác giả, tác phẩm: Y Phương (1948 – 2022) tên khai sinh là Hứa Vĩnh Sước, dân tộc Tày, sinh ra tại làng Hiếu Lễ, xã Lăng Hiếu, huyện Trùng Khánh, tỉnh Cao Bằng. Ông nhập ngũ năm 1968, phục vụ trong quân đội đến năm 1981 chuyển về công tác tại Sở Văn hoá – Thông tin Cao Bằng. Từ năm 1993, ông là Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật Cao Bằng, Uỷ viên Ban Chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam khoá VI. Thơ ông thể hiện tâm hồn chân thật, mạnh mẽ, trong sáng, cách tư duy giàu hình ảnh của con người miền núi. Năm 2007, Phương được tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật’. Một số tác phẩm tiêu biểu: Nói với con (tập thơ, 1980), Tiếng hát tháng giêng (tập thơ, 1986), Chín tháng (trường ca, 2001), Thơ Y Phương (tập thơ, 2002),…
Câu 1. Bài thơ sử dụng những phương thức biểu đạt nào?
A. Biểu cảm, tự sự, miêu tả
B. Tự sự, biểu cảm, thuyết minh
C. Biểu cảm, miêu tả, nghị luận
D. Thuyết minh, biểu cảm, nghị luận
Câu 2. Phương án nào dưới đây chỉ ra vai trò của thể thơ tự do trong bài?
A. Tạo nên màu sắc cổ điển, hoài niệm cho dòng cảm xúc của nhân vật trữ tình.
B. Giúp miêu tả các cung bậc cảm xúc khác nhau, những tâm trạng khó nói của nhân vật.
C. Tạo nên giọng điệu kể chân thực, giúp cho dòng cảm xúc được tuôn chảy một cách tự nhiên
D. Tái hiện những cảm xúc bất chợt, thoáng qua của nhân vật trữ tình.
Câu 3. Nhân vật trữ tình trong bài thơ là ai?
A. Người mẹ của làng Hiếu Lễ
B. Người con trai của làng Hiếu Lễ
C. Những người con của làng Hiếu Lễ nói chung
D. Những người dân làng Hiếu Lễ nói chung
Câu 4. Phương án nào dưới đây nêu đúng nhất cảm hứng chủ đạo của bài thơ?
A. Yêu mến, biết ơn, tự hào về vẻ đẹp của đất đai và con người quê hương mình
B. Ngợi ca vẻ đẹp thuỷ chung và ý chí sắt đá của con người trong chiến tranh
C. Ngợi ca tinh thần lao động hăng say của con người ở miền núi
D. Ngợi ca vẻ đẹp của cảnh sắc thiên nhiên miền núi.
Câu 5. Hình ảnh quê hương giản dị nhưng nhiều tình thương mến được thể hiện rõ nhất trong những câu thơ nào dưới đây?
A. Lần đầu tiên ôm tiếng khóc lên ba/ Lần đầu tiên sông núi gọi ông bà/ Lần đầu tiên nhóm lửa trên mặt nước/ Lần đầu tiên sứ sành rạn nứt
B. Người đàn ông ở làng Hiếu Lễ/ Mang trong người cơn sốt cao nguyên/ Mang trên mình ba sáu vết thương/ Ơn cây cỏ quê nhà/ Chữa cho con lành lặn
C. Ơi cái làng của mẹ sinh con/ Có ngôi nhà xây bằng đá hộc/ Có con đường trâu bò vàng đen đi kìn kịt/ Có niềm vui lúa chín tràn trề
D. Ý nghĩ khôn lên nỗi buồn thấm tháp/ Bàn chân từng đạp bằng đá sắc/ Trở về làng tới bập bẹ tiếng đầu tiên.
Câu 6. Việc lặp lại dòng thơ “Người đàn ông ở làng Hiếu Lễ” trong bài đem lại hiệu quả gì?
A. Nhấn mạnh niềm tin và lạc quan vào cuộc sống dù phải trải qua nhiều khó khăn, trắc trở
B. Nhấn mạnh tình cảm yêu thương, lòng biết ơn sâu sắc với quê nhà của nhân vật trữ tình, tạo nên điệp khúc như để mãi nhớ về mảnh đất đã sinh ra mình
C. Nhấn mạnh ước mong của nhân vật trữ tình có một ngày từ mảnh đất Hiếu Lễ có thể bay cao, bay xa đến những vùng đất mới
D. Nhấn mạnh được vẻ đẹp và những nét riêng biệt của vùng cao nguyên xa xôi mà không nơi nào có được
Câu 7. Biện pháp tu từ nổi bật được sử dụng trong đoạn thơ sau là gì?
Ơi cái làng của mẹ sinh con
Có ngôi nhà xây bằng đá hộc
Có con đường trâu bò vàng đen đi kìn kịt
Có niềm vui lúa chín tràn trên iodid snow fat irally
Có tình yêu tan thành tiếng thác
A. So sánh
B. Nhân hoá
C. Đối
D. Điệp ngữ
Câu 8. Bài thơ cho em biết những điều gì về “người đàn ông ở làng Hiếu Lễ” trước khi anh trở lại làng? Việc bắt đầu bài thơ bằng các chi tiết này có tác dụng như thế nào trong việc thể hiện tình cảm của nhân vật với quê hương?
Câu 9. Hình ảnh ngôi làng Hiếu Lễ hiện lên trong bài thơ như thế nào?
Câu 10. Chỉ ra điểm khác biệt về hình ảnh làng quê trong đoạn “Ơi cái làng … làng Hiếu Lễ của con” trong bài Tên làng (Y Phương) với đoạn thơ sau:
Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới
Nước bao vây, cách biển nửa ngày sông.
Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá.
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã
Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang.
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió…
(Ngữ văn 8, Tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, Hà Nội, 2011, trang 16)
