Đọc hiểu thơ: Cây đa của Trần Đăng Khoa

– Bài thơ được viết theo thể thơ năm chữ

– Cách gieo vần trong khổ 1 của bài: vần chân, cách (“đồng” – “mênh mông”)

– Biện pháp tu từ đặc sắc:

+ Điệp ngữ: “cây đa”

+ Nhân hoá: tác giả đã sử dụng những từ ngữ vốn chỉ hoạt động của người để tả cây đa, cây đa biết “gọi gió đến”, “vẫy chim về”, biết “nuôi” ve.

– Tác dụng:

+ Giúp câu thơ giàu sức gợi hình, biểu cảm, giàu chất nhạc; nhấn mạnh hình ảnh cây đa thân thuộc, bình dị, sinh động, dịu dàng như con người.

+ Cây đa như một nơi quy tụ, che chở, nuôi dưỡng sự sống phong phú của thiên nhiên làng quê =>Thể hiện tình yêu tha thiết, lòng biết ơn và sự ngưỡng mộ của tác giả với cây đa quê hương…

* Học sinh nêu được tình cảm của tác giả gửi gắm trong bài thơ:

– Tự hào, ca ngợi vẻ đẹp, sức sống và ý nghĩa của cây đa trong cuộc sống.

– Thể hiện tình yêu quê hương, đất nước tha thiết: yêu những điều thân thuộc, bình dị.

* Học sinh rút ra được bài học cho bản thân:

– Cần có tâm hồn nhạy cảm, tinh tế, óc quan sát để cảm nhận được vẻ đẹp của cuộc sống.

– Trân trọng, yêu thiên nhiên, sống hài hoà với thiên nhiên.

– Yêu quê hương với những vẻ đẹp gần gũi, giản dị, mộc mạc vốn có.

– Cần giữ gìn, bảo vệ vẻ đẹp bình yên của quê hương…

Hình ảnh cây đa gắn liền với những hình ảnh thiên nhiên và sinh hoạt làng quê như mương nước, đồng lúa, trâu, bò, ve kêu và bóng râm che mát cho con người.

Không khí trong bài thơ rất yên bình và thanh thoát. Bài thơ miêu tả một cảnh làng quê tĩnh lặng, với cây đa làm trung tâm, xung quanh là sự sống của các loài vật và con người. Âm thanh của ve kêu và tiếng lá rì rào tạo nên một không gian thư giãn, mát mẻ, dễ chịu.

* Mở đoạn: Giới thiệu tác giả Trần Đăng Khoa và bài thơ “Cây đa”; nêu ấn tượng, cảm xúc chung về bài thơ.

* Thân đoạn

– Nêu cảm xúc về nội dung bài thơ:

+ Lời giới thiệu đầy tự hào về cây đa quê hương: “Làng em có cây đa” và khung cảnh làng quê yên bình, đầy màu sắc tươi sáng: “lá xanh”, “nước bạc”, “lúa vàng”.

+ Yêu mến, ca ngợi cây đa là nơi quy tụ, che chở, nuôi dưỡng sự sống phong phú của thiên nhiên làng quê: “gọi gió đến”, “vẫy chim về”, “nuôi thêm nhiều ve”.

+ Gắn bó, tự hào vì cây đa chứng kiến cuộc sống hằng ngày và cho bóng mát: dưới bóng đa, trâu nằm nghỉ, bò đi về, người nông dân nghỉ ngơi sau giờ làm việc.

– Nêu cảm xúc về nghệ thuật của bài thơ:

+ Thể thơ 5 chữ giản dị, ngắn gọn góp phần thể hiện tình cảm chân thành, mộc mạc của nhân vật trữ tình.

+ Biện pháp nhân hoá đặc sắc khiến hình ảnh cây đa trở nên sinh động, có hồn, gần gũi gắn bó với người dân nông thôn.

+ Từ láy gợi hình gợi cảm: “mênh mông”, “thong thả”, “đủng đỉnh” miêu tả không gian làng quê yên bình.

* Kết đoạn:

– Ấn tượng về tình cảm của nhân vật trữ tình thể hiện trong bài thơ: niềm tự hào, tình yêu với cây đa quê hương.

– Thể hiện suy nghĩ của bản thân: thêm yêu quê hương, trân trọng và giữ gìn những vẻ đẹp bình dị của quê hương.