Đọc đoạn trích:
Những đôi mắt bồ câu không ngây thơ
Năm ngoái trên chuyến bay từ Vientiane về Hà Nội, một tiếp viên hàng không nói với tôi rằng chị đã đọc bài “Dấu chân chim trên đồi Montmartre” trên trang 3 Hoa Học Trò và chị chia sẻ tâm đắc với tác giả. Mỗi lần tới Paris sau những chuyến bay dài, ngồi ngắm những bước chân bồ câu thanh thản ở đây, chị lại thương số phận tất cả những đôi chân Việt quê nhà. Một em bé lớp 5 cũng đã biết lo sao sau hè được vào một ngôi trường tốt. Một em bé lớp 2 bật cái quạt điện lên đã biết lo tốn điện. Người già nhìn đàn kiến bò qua sông cạn mà lo mùa hạn hán. Nhìn nắng, nhìn mưa cũng lo mất mùa. Nỗi lo thiếu nước thiếu điện của xứ sở thấm vào từng cụ già đứa bé. Nhìn gánh bánh cuốn qua trưa nắng gắt, nhìn gánh tào phở xế chiều chạm mưa dông, lòng ai không chợt buồn chợt lo. Ám ảnh về giấc mơ đêm, anh nhà báo mơ chị hàng rong xin mình cái nắp bút xanh đỏ về cho con làm đồ chơi, tỉnh dậy cũng thấy toát mồ hôi hột.
Đất nước khó khăn, bàn chân ai không tất tả, đôi mắt bồ câu nào còn được mãi ngây thơ, trái tim ai không nhạy cảm với cuộc đời mưa nắng? Thiên tai rình rập, mùa màng bấp bênh, tai nạn giao thông, cần cẩu đổ, cây đè, núi đá sập, giá cả lên, chứng khoán sụt… Có phải vì vậy mà trí thức xứ sở này gần 700 năm trước đã biết lo trước nỗi lo của thiên hạ, và vui sau niềm vui của thiên hạ, làm thế nào để quẳng gánh lo đi mà vui sống được đây? Chẳng lẽ cứ làm tiểu nhân đắc chí, cầm nắm xôi hềnh hệch cười…
Câu chuyện con chim Eneke
Cuộc sống khá lên một chút đã khuyên nhau “quẳng gánh lo đi” là người có ký ức mỏng, hoặc chịu sự cải biên của trí nhớ, như con dế mèn nọ. Bởi, không có sự lo lắng thì làm sao biết được kế hoạch của tương lai? Thiếu nghiêm túc, thiếu chuyên nghiệp, thiếu sự chuẩn bị, thiếu học tập và tu luyện thì sẽ không có bài bản, không có lộ trình, khác nào bịt mắt đi trên đường đi tới? Người châu Phi có câu rất hay: “Con chim Eneke bảo rằng, từ khi loài người bắn phát nào trúng phát ấy thì nó phải tập bay hoài mà không cần đậu.” Vậy thì chúng ta hãy cảm ơn những âu lo, vì nó cho ta sự sâu sắc, chuyên nghiệp và trưởng thành.
(Trích Chẳng thể quẳng gánh lo đi mà vui sống, theo Yêu xứ sở thương đồng bào, Đoàn Công Lê Huy, NXB Kim Đồng, 2016, tr. 30-33)
Thực hiện các yêu cầu:
Câu 1. Những dẫn chứng được tác giả dẫn trong phần “Những đôi mắt bồ câu không ngây thơ” tập trung vào điều gì?
Câu 2. Đọc lại phần “Câu chuyện con chim Eneke” trong đoạn trích và cho biết tác giả chê trách những người khuyên nhau “quẳng gánh lo đi” như thế nào?
Câu 3. Theo anh/chị, vì sao những âu lo lại giúp ta “sâu sắc, chuyên nghiệp và trưởng thành”?
Câu 4. Đoạn trích mang đến anh/chị bài học gì?
Câu 5. Từ đoạn trích thuộc phần Đọc hiểu, hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ), trả lời cho câu hỏi: Lo lắng như thế nào là vừa đủ?
