Đọc hiểu văn bản: Gió đồng đương thổi

Thí sinh có thể chỉ ra ít nhất hai trong số các phương thức biểu đạt: miêu tả, biểu cảm, tự sự, nghị luận.

Các từ láy trong đoạn trích: “rộn rã”, “co ro”, “trơ vơ”, “căm căm”, “thập thững”, “nâng niu”, “mênh mang”, “bảng lảng”, “rưng rức”, “bừng bừng”, “thê thiết”.

– “Lúa chét”: “Lúa này lên từ các mầm của đốt gốc rạ sau khi gặt.” Hạt lúa chét thường thưa hạt và không căng mẩy.

– Hai ông cháu đi mót lúa chét để có thêm chút lúa (gạo) cho những ngày cơ cực, đói kém.

– “Cây lúa cúi càng thấp thì càng nhiều hạt”: Khi say hạt, bông lúa nặng trĩu và sẽ cúi bông xuống đất. Hình ảnh còn mang ý nghĩa ẩn dụ, càng thành công, con người càng phải biết cúi đầu hướng về nguồn cội sinh dưỡng.

– Câu nói của người ông như một lời răn dạy đối với cháu (cũng là một thông điệp nhân văn mà tác giả muốn gửi gắm tới bạn đọc): Phải biết nhớ ơn cội nguồn, gốc gác, đừng vội bội bạc, ngoảnh mặt làm ngơ hay vong ân bội nghĩa…

Đoạn trích thể hiện nỗi thương nhớ, bồi hồi của nhân vật “tôi” khi kể lại kỉ niệm cùng ông nội ra đồng mót lúa chét; người đọc cũng thấy được niềm xúc động, thấm thía của “tôi” trước lời dạy của ông về cách ứng xử với nguồn cội.

Chi tiết trong đoạn trích khiến tôi cảm động nhất là hình ảnh của ông cụ và hành động nhặt những bông lúa chét còn sót lại trên cánh đồng. Dường như trong hình ảnh ấy, tôi cảm nhận được sự khiêm nhường, lòng tận hiến và lòng yêu thương của ông dành cho đồng bào, dành cho gia đình mình. Hành động nhặt những bông lúa chét không chỉ là để lấy thêm ít gạo cho gia đình, mà còn là biểu hiện của một tâm hồn nhân hậu, một lòng biết ơn và chia sẻ. Ông cụ không chỉ là người lớn đứng đầu trong gia đình mà còn là người mang trên vai trách nhiệm và tình thương với cộng đồng. Hình ảnh này khiến tôi bắt đầu suy ngẫm về ý nghĩa của sự khiêm tốn, lòng nhân ái và tình yêu thương trong cuộc sống hàng ngày.

Khiêm tốn là một trong những phẩm chất cao đẹp, thể hiện qua cách mỗi người biết nhìn nhận bản thân một cách đúng mực, không kiêu ngạo, không tự mãn, cũng không tự cho mình là trung tâm của vũ trụ. Người khiêm tốn luôn ý thức rằng thành công không phải là đích đến cuối cùng mà chỉ là nền tảng để tiếp tục học hỏi và hoàn thiện. Chính vì thế, khiêm tốn mở ra cho chúng ta cơ hội không ngừng tiếp thu tri thức, trau dồi kỹ năng, đồng thời khắc phục những hạn chế của bản thân. Không chỉ vậy, đức tính này còn giúp con người trở nên thân thiện, gần gũi hơn trong các mối quan hệ. Một người biết khiêm nhường sẽ dễ dàng được bạn bè tin yêu, đồng nghiệp nể trọng và xã hội trân quý. Trái lại, sự kiêu căng, tự phụ chỉ khiến con người dần tự tách mình khỏi tập thể và khó nhận được sự ủng hộ. Cuộc sống không ngừng biến đổi, và chỉ có thái độ khiêm tốn mới giúp ta trưởng thành bền vững. Bởi vậy, rèn luyện cho mình đức tính khiêm tốn chính là chìa khóa mở ra cánh cửa dẫn đến sự thành công và giá trị đích thực của mỗi con người.