Đọc văn bản dưới đây và trả lời các câu hỏi:
Bảo kính cảnh giới bài 46
Kẻ khôn thì bảo kẻ ngây phàm,
Nghề nghiệp cầm tay ở mới cam.
Nên thợ nên thầy vì có học,
No ăn no mặc bởi hay làm.
Một cơm hai việc nhiều người muốn¹,
Hai thớ ba giòng hoạ kẻ tham.
Thấy lợi thì làm cho phải nghĩa,
Mựa tây² mặt khiến liễn lòng đam³.(Nguyễn Trãi, Trích Nguyễn Trãi toàn tập, Đào Duy Anh, NXB Khoa học Xã hội, 1976 )
– Chú giải:
(1) Một cơm…hai thớ…: chỉ ăn 1 mà làm được 2 thì tốt, còn 2 thớ (như thớ gỗ) 3 dòng (như dòng nước) thì vu vơ.
(2) Mựa tây: chớ riêng;
(3) Lòng đam: lòng say mê, trừ người tham mới bị lừa.
Câu 1. Xác định thể thơ của văn bản trên.
Câu 2. Trong văn bản, “kẻ khôn” đã khuyên “kẻ ngây phàm” điều gì?
Câu 3. Nêu hiệu quả của phép đối được sử dụng trong hai câu thơ:
“Một cơm hai việc nhiều người muốn,
Hai thớ ba giòng hoạ kẻ tham.”
Câu 4. Anh/chị hiểu như thế nào về ý nghĩa của hai câu thơ:
“Nên thợ, nên thầy, vì có học,
No ăn, no mặc, bởi hay làm.”
Câu 5. Anh/chị rút ra được bài học gì từ văn bản trên?
