Đọc hiểu văn bản: Người lái đò sông Đà

Đọc đoạn trích sau:

Giới thiệu: Người lái đò sông Đà là một bài tùy bút rất thành công của Nguyễn Tuân. Tác phẩm viết về vẻ đẹp của dòng sông Đà và người lái đò trên sông, thể hiện rõ chất vàng mười của thiên nhiên và con người Tây Bắc trong cuộc sống mới; đồng thời cũng bộc lộ phong cách nghệ thuật viết kí rất đặc sắc của nhà văn. Đoạn trích dưới đây viết về một trong những vẻ đẹp đó của dòng sông.
Con Sông Đà tuôn dài tuôn dài như một áng tóc trữ tình, đầu tóc chân tóc ẩn hiện trong mây trời Tây Bắc bung nở hoa ban hoa gạo tháng hai và cuồn cuộn mù khói núi Mèo đốt nương xuân. Tôi đã nhìn say sưa làn mây mùa xuân bay trên Sông Đà. Mùa xuân dòng xanh ngọc bích, chứ nước Sông Đà không xanh màu xanh canh hến của Sông Gâm , Sông Lô. Mùa thu nước Sông Đà lừ lừ chín đỏ như da mặt một người bầm đi vì rượu bữa, lừ lừ cái màu đỏ giận dữ ở một người bất mãn bực bội gì mỗi độ thu về. Chưa hề bao giờ tôi thấy dòng sông Đà là đen như thực dân Pháp đã đè ngửa con sông ta ra đổ mực Tây vào mà gọi bằng một cái tên Tây láo lếu, rồi cứ thế mà phiết vào bản đồ lai chữ.
Con Sông Đà gợi cảm. Đối với mỗi người, sông Đà lại gợi một cách. Đã có lần tôi nhìn Sông Đà như một cố nhân. Chuyến ấy ở rừng đi núi cũng đã hơi lâu, đã thấy thèm chỗ thoáng. Mải bám gót anh liên lạc, quên đi mất là mình sắp đổ ra Sông Đà. Xuống một cái dốc núi, trước mắt thấy loang loáng như trẻ con nghịch chiếu gương vào mắt mình rồi bỏ chạy. Tôi nhìn cái miếng sáng lóe lên một màu nắng tháng ba Đường thi “Yên hoa tam nguyệt há Dương Châu”. Bờ Sông Đà, bãi Sông Đà, chuồn chuồn bươm bướm trên Sông Đà. Chao ôi, trông con sông, vui như thấy nắng giòn tan sau kì mưa dầm, vui như nối lại chiêm bao đứt quãng. Đi rừng dài ngày rồi lại bắt ra Sông Đà, đúng thế, nó đằm đằm ấm ấm như gặp lại cố nhân, mặc dầu người cố nhân ấy mình biết là lắm bệnh lắm chứng, chốc dịu dàng đấy, rồi chốc lại bẳn tính và gắt gỏng thác lũ ngay đấy”.

(Trích Người lái đò Sông Đà, Nguyễn Tuân, Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, 2012, tr.190-191)

Đọc hiểu văn bản: Người lái đò sông Đà

Câu 1. Các phương thức biểu đạt được nhà văn sử dụng là gì?

Click vào đây để xem đáp án

Các phương thức biểu đạt được sử dụng trong văn bản trên là: Miêu tả, tự sự và biểu cảm.

Câu 2. Những đặc điểm nào của con sông Đà được tác giả miêu tả trong đoạn trích?

Click vào đây để xem đáp án

Những đặc điểm của con sông Đà được tác giả miêu tả trong đoạn trích trên là về:
– Dáng sông, màu nước ( đoạn 1)
– Mặt nước, bờ bãi bên sông, tính cách của dòng sông (đoạn 2).

Câu 3. Chỉ ra và phân tích hiệu quả của các biện pháp tu từ điệp từ và so sánh được sử dụng trong câu văn: “Con Sông Đà tuôn dài tuôn dài như một áng tóc trữ tình, đầu tóc chân tóc ẩn hiện trong mây trời Tây Bắc bung nở hoa ban hoa gạo tháng hai và cuồn cuộn mù khói núi Mèo đốt nương xuân.”?

Click vào đây để xem đáp án

* Chỉ ra biện pháp tu từ: điệp từ “ tuôn dài tuôn dài” kết hợp so sánh con sông Đà “như một áng tóc trữ tình”.
* Phân tích hiệu quả:
– Làm cho cách diễn đạt của câu văn trở nên súc tích, sinh động, hấp dẫn, gợi hình gợi cảm.
– Khắc họa và nhấn mạnh dáng vẻ mềm mại, trẻ trung, duyên dáng, kiều diễm; từ đó gợi ra vẻ đẹp thơ mộng, trữ tình của dòng sông Đà giữa khung cảnh rất tươi đẹp của mây trời Tây Bắc.
– Thể hiện sự quan sát tinh tế, liên tưởng độc đáo; cho thấy tình yêu thiên nhiên, quê hương, đất nước của nhà văn Nguyễn Tuân.

Câu 4. Hãy nêu chủ đề của đoạn trích trên?

Click vào đây để xem đáp án

Chủ đề của đoạn trích: Qua miêu tả con sông Đà từ trên cao nhìn xuống và từ trong rừng đi ra, Nguyễn Tuân đã làm nổi bật vẻ đẹp thơ mộng và gợi cảm của con sông Đà; đồng thời cũng bộc lộ tình yêu tha thiết của ông đối với thiên nhiên, đất nước.

Câu 5. Anh chị rút ra được thông điệp gì sau khi đọc đoạn trích trên?

Click vào đây để xem đáp án

Thông điệp: Phải biết yêu quý và trân trọng vẻ đẹp của thiên nhiên quê hương, đất nước.

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *